List otwarty do Przywódców Państw i Rządów Unii Europejskiej

W przeddzień szczytu Rady Unii Europejskiej, Amnesty International ponownie wzywa przywódców Państw członkowskich UE, aby wykazali odpowiedzialność wobec poważnych przypadków łamania praw człowieka na terytorium Europy, w imię zwalczania terroryzmu.
Współudział państw członkowskich EU w prowadzonym przez Stany Zjednoczone programie nielegalnego przekazywania więźniów (rendition), w tym porwań, odmawiania prawa do rzetelnego procesu, tortur oraz zaginięć, poważnie zaszkodził wysiłkom Unii Europejskiej w zwalczaniu terroryzmu. Dowodzi to, że ochrona praw człowieka w Unii Europejskiej nie może być uważana za kwestię oczywistą.
Pięć prezydencji minęło od czasu, gdy temat nielegalnego przekazywania więźniów (rendition) został po raz pierwszy poruszony na forum UE. Wciąż jednak UE nie odpowiedziała na wezwania Amnesty International i innych organizacji pozarządowych o przyznanie sie do odpowiedzialności, jednocześnie nie przyjęła rekomendacji Rady Europy i Parlamentu Europejskiego. Rada UE i państwa członkowskie, zamiast przyznać, że prawa człowieka były poważnie łamane na ich terytorium, ograniczyły się jedynie do wydania niewiarygodnych zaprzeczeń i generalnych deklaracji o przestrzeganiu podstawowych praw człowieka.
Państwa nie doprowadziły do ujawnienia prawdy oraz nie zapewniły zadośćuczynienia osobom pokrzywdzonych. Ignorując wezwania Rady Europy i Parlamentu Europejskiego o podjęcie działań zapobiegających podobnym sytuacjom, Państwa członkowskie nie zdołały zagwarantować, że naruszenia praw jednostki w walce z terroryzmem się nie powtórzą.
Podjęcie właściwego działania jest kwestią wiarygodności. Europa słusznie upomina Stany Zjednoczone, że zwalczanie terroryzmu musi być prowadzone w ramach wyznaczonych przez międzynarodowe prawo praw człowieka oraz prawo humanitarne. Jednakże, Unia Europejska musi sama dać temu przykład. Unia Europejska, podpisując nowy traktat, planuje przyjąć Kartę Praw Podstawowych oraz umocnić swoją pozycję na arenie międzynarodowej. Ambicje te, pozostaną nie do spełnienia, dopóki Rada oraz państwa członkowskie nie podejmą wspólnej i indywidualnej odpowiedzialności w ramach ochrony praw jednostki w każdym przypadku.

Odpowiedzialność obejmuje cztery podstawowe zobowiązania:

  • przeprowadzenie rzetelnego dochodzenia w sprawie nadużyć;
  • podjęcie odpowiednich kroków w celu zagwarantowania, że podobne sytuacje łamania praw człowieka się nie powtórzą;
  • ukaranie osób odpowiedzialnych za nadużycia;
  • udzielenie zadośćuczynienia osobom poszkodowanych.
  • Zaprzeczenie współudziału w łamaniu praw człowieka w imię wojny z terroryzmem, nie zwalnia od odpowiedzialności.

Tematy