Kluczowymi działaniami Amnesty jest monitorowanie przestrzegania praw człowieka, przygotowywanie analiz i raportów, weryfikacja faktów, dokumentowanie zbrodni i gromadzenie dowodów, by winni mogli zostać pociągnięci do odpowiedzialności. Praca Amnesty to także aktywizowanie społeczeństw, wywieranie nacisku na państwa i organy międzynarodowe w celu zmiany szkodliwego prawa, by skutecznie przeciwstawiać się łamaniu praw człowieka. W tej sekcji znajdziesz więcej informacji o tym, w jaki sposób to robimy.
Zespół Reagowania Kryzysowego (Crisis Response Team)
Zespół Reagowania Kryzysowego (Crisis Response Team) to specjalny zespół badaczy i badaczek, którzy – gdy gdzieś na świecie wybucha kryzys praw człowieka – wysyłani są na misje w teren, aby zebrać materiał dowodowy zbrodni wojennych i innych naruszeń praw człowieka. To zespół specjalistów różnych dziedzin: od dziennikarzy, przez prawników, patologów sądowych, po techników wojskowych. Dzięki tym różnorodnym kompetencjom nasi badacze są w stanie, przy wsparciu innych zespołów, kompleksowo zająć się tematem i pokazać głębię sytuacji, zgodnie z wyśrubowanymi standardami. Z misji powstają raporty: źródło rzetelnej, doskonale udokumentowanej wiedzy na temat zdarzeń np. w rejonach objętych wojną. Dzięki tym standardom dowody prezentowane w raportach Amnesty International są także wykorzystywane w sprawach sądowych wytaczanych m.in. w ramach międzynarodowego systemu sprawiedliwości.
Kryzysowe Laboratorium Dowodowe (Crisis Evidence Lab)
Kryzysowe Laboratorium Dowodowe (Crisis Evidence Lab) to multidyscyplinarny zespół Amnesty International, który wykorzystuje najnowocześniejsze cyfrowe narzędzia śledcze do zdalnego dokumentowania naruszeń praw człowieka.
W ramach Programu Reagowania Kryzysowego Amnesty, Crisis Evidence Lab skupia śledczych korzystających ze źródeł ogólnodostępnych i wizualnych, ekspertów od teledetekcji, analityków broni, naukowców zajmujących się danymi, programistów i innych specjalistów, którzy prowadzą cyfrowe śledztwa i przedstawiają historie ludzi najbardziej dotkniętych konfliktami. W wyniku śledztw laboratorium ujawniło i udokumentowało m.in. niszczycielskie bombardowania powietrzne Rakki w Syrii, które kosztowały życie ponad 1600 cywilów. W projekcie Troll Patrol wykazały, jak toksyczny dla kobiet jest Twitter. Udokumentowały nieścisłości w raportowaniu wycieków ropy w Delcie Nigru. W Polsce udowodniły pushbacki na granicy polsko-białoruskiej.
Strona internetowa Evidence Lab stanowi przestrzeń do wymiany najlepszych praktyk, nowych technik, zasobów i przewodników, pomagając osobom prowadzącym dochodzenia w sprawach praw człowieka w korzystaniu z ogromnej ilości informacji codziennie udostępnianych w Internecie. Praca Evidence Lab jest szczególnie ważna w sytuacjach, w których przebywanie badaczy w terenie jest niebezpieczne, a także w czasach, gdy dezinformacja w postaci fałszywych i zmanipulowanych informacji może się bardzo szybko rozprzestrzeniać.
Citizen Evidence Lab to przykład, jak wspólnie możemy działać na rzecz praw człowieka: śledztwa w ramach inicjatywy mogły zostać gruntownie przeprowadzone także dzięki zaangażowaniu tysięcy działaczy i działaczek, którzy włączyli się w pracę nad danymi.
→ Dowiedz się więcej na citizenevidence.org.
Amnesty Tech i Security Lab
Amnesty Tech to globalna wspólnota działaczy, hakerów, badaczy i specjalistów, która identyfikuje, ujawnia i przeciwstawia się zagrożeniom dla praw człowieka płynącym z inwigilacji, gromadzenia i przetwarzania naszych danych w dobie big data i nieodpowiedniego, nieskrępowanego użycia nowych technologii – zarówno tym wynikającym z modeli biznesowych wielkich korporacji, jak i bezprawnej inwigilacji prowadzonej przez rządy. To także inicjatywa, która ma zwiększyć umiejętności cyfrowe obrońców_obrończyń praw człowieka i organizacji społecznych, tak żeby mogli przeciwstawić się zagrożeniom i która identyfikuje i wdraża nowe technologie, aby nasza praca była jeszcze skuteczniejsza.
Security Lab (Laboratorium Bezpieczeństwa Cyfrowego) – prowadzi dochodzenia informatyczne, identyfikuje i udawadnia cyberataki nakierowane na społeczeństwo obywatelskie i zapewnia kluczowe wspracie działaczom_działaczkom praw człowieka, które stały się celem ataków cyfrowych. Opracowuje także narzędzia i usługi, które pomagają działaczkom i działaczom rozpoznawać i bronić się przed cyberatakami oraz zapewniają wsparcie z cyberbezpieczeństwa. Secure Squad to wyszkolona grupa wolontariuszy, którzy zobowiązali się świadczyć takie usługi dla swoich społeczności.
Amnesty International była też częścią Projektu Pegasus, przełomowej współpracy ponad 80 dziennikarzy z 17 organizacji medialnych z 10 krajów, koordynowanej przez Forbidden Stories, paryską organizację non-profit działającą na rzecz mediów. Amnesty zapewniła wsparcie techniczne, przeprowadzając najnowocześniejsze testy na telefonach komórkowych w celu zidentyfikowania śladów oprogramowania szpiegowskiego NSO Group.
Dodatkowo, w nowym projekcie, zapewniamy większe wsparcie techniczne i cyfrowe bezpieczeństwo działaczom na rzecz środowiska oraz aktywistom_aktywistkom klimatycznym, którzy często poddawani są inwigilacji i nadzorowi.
→ Dowiedz się więcej o Amnesty Tech i Security Lab.
Amnesty prowadzi śledztwa oraz domaga się wprowadzenia w życie przepisów o ochronie danych i skutecznych regulacji odnoszących się do wielkich firm technologicznych, które będą zgodne z prawami człowieka oraz większej regulacji branży inwigilacji cyfrowej, odpowiedzialności za naruszenia i nadużycia praw człowieka oraz większego nadzoru.
Rzecznictwo, lobbying, nagłaśnianie
Jednym z fundamentów działalności Amnesty International jest działalność rzecznicza. Nie publikujemy naszych raportów i stanowisk tylko po to, by ludzie dowiedzieli się jaka jest sytuacja w danym państwie albo jakie są problemy z korzystaniem z określonego prawa. Chcemy doprowadzić do zmiany! Dlatego spotykamy się z politykami, władzami, decydentami, ambasadorami. Przekazujemy im nasze ustalenia i rekomendacje. Bierzemy udział w komisjach sejmowych i senackich, spotykamy się z europosłami i przedstawicielami najróżniejszych organizacji. Przekonujemy i dostarczamy argumentów wynikających z naszych badań. Nasze raporty i rekomendacje trafiają także do organizacji międzynarodowych, które dzięki nim mogą wywrzeć bardziej skuteczny nacisk na państwa, takich jak Unia Europejska czy Organizacja Narodów Zjednoczonych. Działając w ten sposób zawsze powołujemy się na standardy praw człowieka. Próbujemy wywrzeć nacisk i doprowadzić do zmiany złych praktyk lub szkodliwego prawa. W raportach i podczas spotkań nagłaśniamy udokumentowane przypadki naruszeń praw człowieka, dążąc również do pociągnięcia sprawców do odpowiedzialności.
Ostatnie działania rzecznicze:
- Spotkaliśmy się z europosłanką Różą Thun będącej członkinią Komisji śledczej ds. zbadania stosowania oprogramowania Pegasus i równoważnego oprogramowania szpiegowskiego służącego inwigilacji i przedstawiliśmy zalecenia w sprawie zaprzestania stosowania bezprawnej i ukierunkowanej inwigilacji. Podkreśliliśmy w nich między innymi konieczność zapewnienia efektywnego odszkodowanie zadośćuczynienie dla ofiar bezprawnej inwigilacji i pociągnąć do odpowiedzialności sprawców naruszeń.
- Wysłaliśmy do Ministerstwa Zdrowia raport pt. “There is no help for our community: The impact of States’ Covid-19 responses on groups affected by unjust criminalization”. Oparty był na ankiecie internetowej przeprowadzonej wśród 54 organizacji społeczeństwa obywatelskiego w 28 krajach. Dokument pokazuje, jak nadmiernie represyjne podejście do egzekwowania przepisów dotyczących Covid-19 – w ramach którego ludzie byli karani grzywnami, aresztowani i osadzani w więzieniach za nieprzestrzeganie środków ochrony zdrowia publicznego – doprowadziło do tego, że już wcześniej zmarginalizowane grupy były narażone na zwiększone prześladowania i przemoc ze strony organów państwowych. Podejście to spowodowało również, że grupy te miały ograniczony dostęp do podstawowych usług i zasobów, w tym żywności, opieki zdrowotnej i mieszkań.
- Wysłaliśmy rekomendację do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w których wezwaliśmy do przeprowadzenia pilnej debaty podczas sesji Rady Praw Człowieka na temat sytuacji kobiet w Afganistanie. Od sierpnia 2021 roku, kiedy talibowie przejęli kontrolę nad tym krajem, uznawanie i ochrona praw kobiet uległy drastycznemu osłabieniu. Dotyczy to w szczególności prawa do niedyskryminacji, edukacji, pracy, uczestnictwa w życiu publicznym, zdrowia oraz praw seksualnych i reprodukcyjnych. Talibowie nałożyli również na kobiety daleko idące swobody wypowiedzi, a także prawa do zgromadzeń i przemieszczania się. Afganistan jest obecnie również jedynym krajem na świecie, który zakazuje edukacji dziewcząt.
- Wysłaliśmy rekomendację do Ministerstwa Spraw Zagranicznych dotyczące ochrony środowiska w związku z konferencją państw członków Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Podkreśliliśmy w nim, że kryzys klimatyczny to kryzys praw człowieka a niedawny wzrost ceny paliw kopalnych nie powinien odwracać uwagi od nadrzędnego celu jakim jest spowolnienie wzrostu temperatury. Zwróciliśmy również uwagę, że konieczne jest przejście na energię odnawialną tak by zapewnić poszanowanie praw człowieka.
- Wysłaliśmy rekomendację do Ministerstwa Handlu i Współpracy Międzynarodowej dotyczące Porozumienia w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej (tzw. TRIPS). Podkreśliliśmy w nich konieczność jego zawieszenia w odniesieniu do produktów ochrony zdrowia i technologii niezbędnych do walki z pandemią COVID-19. Zwróciliśmy uwagę, że pandemia się jeszcze nie skończyła a życie i zdrowie milionów ludzi na całym świecie jest zagrożone. Zdaniem Amnesty International konieczne jest by wszyscy ludzie mieli zapewniony równy dostęp do skutecznych metod wykonywania testów przeciwko koronawirusowi i leczenia go.
Edukacja
Dzięki edukacji praw człowieka przekazujemy wiedzę o prawach człowieka, kształtujemy postawy społeczeństwa obywatelskiego oraz budujemy umiejętności podejmowania działania w ich obronie.
