Tydzień po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r. Rosja wprowadziła przepisy o cenzurze wojennej. Każdy protest przeciwko inwazji stał się poważnym przestępstwem. Od ponad dwóch lat wiele osób odsiaduje wieloletnie wyroki więzienia za pokojowy sprzeciw wobec wojny. Federacja Rosyjska musi natychmiast uchylić te niesprawiedliwe przepisy i zwolnić wszystkie osoby uwięzione za sprzeciwianie się wojnie.
Historia Marii Ponomarenko i pierwsza sprawa karna
Maria Ponomarenko jest aktywistką, blogerką i dziennikarką z Barnaułu w Kraju Ałtajskim, która pracowała dla internetowego serwisu medialnego RusNews. 23 kwietnia 2022 r. została aresztowana i zatrzymana przez policję, początkowo na 48 godzin, na podstawie art. 207.3 (2) („Publiczne rozpowszechnianie fałszywych informacji o rosyjskich siłach zbrojnych popełnionych z pobudek nienawiści lub wrogości”). „Fałszywe informacje”, o których rozpowszechnianie została oskarżona, to post z 17 marca na jej kanale Telegram o zbombardowaniu Donieckiego Teatru Dramatycznego w Mariupolu przez siły rosyjskie poprzedniego ranka. Zawierał on film z teatru nakręcony przed atakiem i krótki komentarz potępiający śmierć cywilów. 15 lutego 2023 r. Maria została skazana na sześć lat pozbawienia wolności i pięcioletni zakaz działalności dziennikarskiej po zwolnieniu z więzienia. Pierwotnie została wysłana do kolonii karnej oddalonej o 900 km od jej rodzinnego miasta, co oznaczało, że nie mogła widywać się ze swoimi dwiema nieletnimi córkami.
Od czasu wprowadzenia art. 207.3 do rosyjskiego kodeksu karnego wkrótce po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji na Ukrainę, Amnesty International wielokrotnie wzywało do uchylenia tego i innych przepisów prawnych wprowadzonych w tym samym czasie. Artykuł 207.3 nie zawiera definicji określającej, co stanowi fałszywą informację ani żadnych kryteriów jej oceny. W praktyce osoba może zostać uwięziona za samo dzielenie się informacjami lub wyrażanie poglądów sprzecznych z oficjalnym stanowiskiem rosyjskiego rządu, w tym sprzecznych z informacjami rozpowszechnianymi przez rosyjskie Ministerstwo Obrony. Tymczasem oficjalne informacje dotyczące pełnej inwazji Rosji na Ukrainę są pełne fałszywych i celowo wprowadzających w błąd wiadomości.
Przestrzeń dla pokojowych protestów i wolności słowa była ograniczona jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę. Wprowadzenie wspomnianych przepisów ma na celu całkowite powstrzymanie antywojennych głosów w Rosji.
Drugi proces karny
2 listopada 2023 r. poinformowano, że przeciwko Marii Ponomarenko wszczęto drugą sprawę karną na podstawie art. 321 ust. 2 kodeksu karnego. Władze oskarżyły ją o „stosowanie przemocy, niestanowiącej zagrożenia” dla życia i zdrowia dwóch funkcjonariuszy służby więziennej, którzy eskortowali ją na rozprawę dyscyplinarną. Władze twierdzą, że dziennikarka ich zaatakowała. Maria Ponomarenko zaprzeczyła tym oskarżeniom. W grudniu 2023 r. została oficjalnie oskarżona. Jeśli zostanie uznana za winną, grozi jej do pięciu lat pozbawienia wolności.
Stan zdrowia Marii nadal się pogarsza. Podczas ostatniej rozprawy sądowej była wyraźnie roztrzęsiona i zaniepokojona. 11 kwietnia dowiedzieliśmy się, że Maria rozpoczęła strajk głodowy. To jej sprzeciw wobec gróźb i nacisków ze strony władz więzienia. Po rozpoczęciu głodówki ponownie została umieszczona w odosobnionej celi.
Co możesz zrobić, aby pomóc?
Zażądaj od rosyjskich władz uchylenia przepisów o cenzurze wojennej oraz natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich osób uwięzionych wyłącznie za pokojowe protestowanie przeciwko inwazji Rosji na Ukrainę.