IOR 30/022/2007

Organizacja wzywa pozostałe 37 państw członkowskich Rady Europy, a także inne państwa, w tym członków Unii Europejskiej do wzięcia przykładu z Albanii, Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Danii, Gruzji, Mołdawii, Rumunii oraz Słowacji i niezwłocznego ratyfikowania Konwencję.

W całej Europie kobiety, mężczyźni i dzieci są przedmiotem handlu i wyzysku w sektorach takich, jak prace domowe, rolnictwo, przemysł i budownictwo, hotelarstwo oraz przymusowe usługi seksualne. Dokładne statystki dotyczące tego procederu na całym świecie nie są dostępne, po części z powodu jego ukrytej natury i trudności w zlokalizowaniu i dokładnym zidentyfikowaniu ofiar. Szacuje się jednak, że liczba ofiar handlu ludźmi i pracy przymusowej w skali globalnej sięga milionów.

W wyniku takich praktyk naruszona zostaje godność człowieka. Prawa osób, które stają się ofiarami handlu ludźmi są łamane. Wiele osób zostaje uprowadzonych, są przetrzymywane wbrew woli w nieludzkich warunkach, bite, wykorzystywane seksualnie i w inny sposób torturowane. Często łamane jest ich prawo do poszanowania integralności fizycznej i psychicznej; prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego; wolność od wszelkich form niewolnictwa, praktyk niewolniczych, tortur i innego nieludzkiego lub poniżającego traktowania; prawo do życia rodzinnego; swoboda przemieszczania się; prawo do prywatności, zachowania możliwie najlepszego stanu zdrowia oraz bezpiecznego i pewnego miejsca zamieszkania.

Kiedy ofiary handlu ludźmi stają się przedmiotem uwagi władz, są traktowane jak przestępcy, nielegalni przybysze lub – jeśli władze zdecydują się ścigać handlarzy nimi – jako przydatne narzędzie do wymierzania sprawiedliwości. To przerażające w sytuacji, gdy w rzeczywistości są ofiarami ohydnych zbrodni. Psychologiczne, medyczne i społeczne konsekwencje męki, jaką przeszli oraz fundamentalne przyczyny ich występowania są rzadko uwzględniane. Pomoc udzielana ofiarom handlu ludźmi by otrząsnęli się z przeżytego koszmaru, często uzależniana jest od zgody na współpracę przy wniesieniu oskarżenia przeciw handlarzom. Taka współpraca często naraża ofiary handlu i ich rodziny na niebezpieczeństwo ze strony handlarzy.

Dochodzenie sprawiedliwości, w tym zadośćuczynienia, odszkodowania, rekompensaty i rehabilitacji za cierpienia ofiar jest rzadko spotykane. Obcokrajowcy bez prawa pobytu w państwie, w którym zostali znalezieni, są często deportowani bez uwzględnienia zagrożeń, jakie mogą czyhać na nich po powrocie. Dotyczy to zarówno trwającego niebezpieczeństwa ponownego pojmania przez handlarzy ludźmi jak i innych form przemocy.

Państwa, które przystąpiły do Konwencji Rady Europy i będą ją wprowadzać w życie zobowiązały się do realizowania innego podejścia do problemu. Będą nie tylko podejmować indywidualne i zbiorowe działania mające zdelegalizować handel ludźmi, ale także wprowadzą szereg minimalnych standardów, koniecznych do respektowania i ochrony praw ofiar handlu ludźmi.

Ponadto, zgodnie z Konwencją, do lutego 2009 r. zostanie utworzona niezależna grupa ekspertów powołanych do pomocy w realizacji jej zapisów. Członkowie tego organu będą wybrani spośród kandydatów zaproponowanych przez strony Konwencji.

AI wzywa państwa i Radę Europy, by zapewniły, że proces nominowania i wyboru członków grupy jest jawny, przejrzysty, a osoby wybrane są niezależne i posiadają odpowiednie kwalifikacje. Apelujemy o wyposażenie tego organu w środki wystarczające do pełnienia jego funkcji.

Tło wydarzeń:
Konwencja może zostać podpisana i ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie Rady Europy, inne państwa biorące udział w jej przygotowaniu oraz państwa Wspólnoty Europejskiej.
Większość państw członkowskich Rady Europy i Wspólnoty Europejskiej jest już stronami najnowszego traktatu ONZ dotyczącego handlu ludźmi, zwanego Protokołem z Palermo. Protokół określa przyjętą przez międzynarodową społeczność definicję handlu ludźmi oraz wymaga od sygnatariuszy uznania handlu ludźmi za przestępstwo, ścigania handlarzy i podjęcia środków zapobiegawczych. Jednak większość zapisów protokołu to zalecenia, a nie wymogi.
Zdając sobie sprawę, że należy zrobić więcej dla respektowania i ochrony praw ofiar handlu ludźmi członkowie Rady Europy przyjęli w dniu 3 maja 2005 r. Konwencję Rady Europy przeciw Handlowi Ludźmi. Konwencja określa szereg minimalnych, wymaganych działań w zakresie pomocy i ochrony, które muszą zostać podjęte przez strony Konwencji. Zgodnie z Konwencją osoby, co do których istnieją uzasadnione podejrzenia, że mogą być ofiarami handlu ludźmi, powinny mieć bezwarunkowo zagwarantowane odpowiednie warunku życia, odpowiednie i bezpieczne schronienie, dostęp do leczenia w nagłych wypadkach, pomoc tłumacza, poradę i informacje dotyczące ich praw, pomoc prawną, czas na dojście do siebie w kraju, gdzie zostali odnalezieni (przynajmniej 30 dni) oraz dostęp do wykształcenia dla dzieci.
37 państw członkowskich Rady Europy, które nie przystąpiły jeszcze do Konwencji Rady Europy w sprawie Działań przeciw Handlowi Ludźmi to: Andora, Armenia, Azerbejdżan, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Czechy, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Irlandia, Włochy, Łotwa, Lichtenstein, Litwa, Luksemburg, Malta, Monako, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Rosja, San Marino, Serbia i Czarnogóra, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Macedonia, Turcja, Ukraina i Wielka Brytania.
Tłum. Iwona Bajurko