AI Index: EUR 30/007/2005
-Zatrzymanie jest wyjątkowo surowym środkiem, podejmowanym tu wobec osób, które nie popełniły przestępstwa. Azylanci powinni być zatrzymywani jedynie w wyjątkowych sytuacjach, w zgodzie z międzynarodowymi standardami ochrony praw uchodźców,- powiedziała Nicola Duckworth, dyrektor Programu Europejskiego Amnesty International. -Podobnie, do aresztowania imigrantów, którzy przekroczyli granicę lub znajdują się na terenie państwa niezgodnie z przepisami, powinno się uciekać tylko w przypadkach, gdy wymaga tego prawo, w zgodzie z międzynarodowymi zasadami ochrony praw człowieka.-
Co roku z Włoch wydala się lub odmawia się wjazdu tysiącom cudzoziemców, w tym azylantom, na podstawie niezgodnego z przepisami przekroczenia granicy, usiłowania niezgodnego z przepisami przekroczenia granicy lub niezgodnego z przepisami pobytu. W oczekiwaniu na wydalenie z kraju, wiele z tych osób jest przetrzymywanych w -ośrodkach tymczasowego pobytu i pomocy-, czasami nawet do 60 dni.
Dwa miesiące temu weszło w życie prawo zezwalające na zatrzymanie w toku postępowania do 20 dni większości azylantów w centrach -identyfikacji-. W tym okresie wnioski o azyl będą rozpatrywane w przyspieszonym trybie.
Raport wymienia szczegółowo zarzuty, że osoby przetrzymywane w tymczasowych ośrodkach były ofiarami przemocy fizycznej ze strony funkcjonariuszy sił porządkowych i personelu nadzorującego oraz ofiarami nadmiernego i uwłaczającego administrowania środkami uspakajającymi. Wiele osób napotykało na trudności w dostępie do profesjonalnej pomocy koniecznej do podważenia legalności ich zatrzymania i nakazu wydalenia z kraju. W ośrodkach panuje napięta atmosfera, częste są protesty, próby ucieczki, występuje także wysoki stopień samookaleczeń. Ośrodki są przeludnione, mają niewłaściwą infrastrukturę, oferują niehigieniczne warunki do życia i niedostateczną opiekę medyczną.
Państwa mają suwerenne prawo do kontrolowania wjazdu na terytorium kraju, pobytu i deportacji cudzoziemców. To prawo musi jednak być wykonywane w zgodzie z międzynarodowymi przepisami oraz standardami praw człowieka i uchodźców. Sprawowanie suwerennej władzy przez państwo nie może odbywać się kosztem fundamentalnych praw człowieka azylantów i imigrantów, niezależnie od ich statusu prawnego.
Dostęp do strzeżonych ośrodków zatrzymań był stopniowo ograniczany, a wnioski Amnesty International o wizyty w takich centrach były do tej pory odrzucane. Chociaż potwierdzenie dokładności zarzutów dotyczących ośrodków zatrzymań, ich liczby, regularności i powtarzalności zatrzymań nie jest możliwe, to wnioski międzynarodowych organów rządowych oraz renomowanych międzynarodowych i krajowych organizacji pozarządowych dodają im wiarygodności.
Wiele osób w ośrodkach tymczasowego zatrzymania ma trudności z uzyskaniem dostępu do rozpoczęcia procedur azylowych, co powoduje, że muszą powrócić do kraju, w którym istnieje wysokie ryzyko naruszania ich praw człowieka. W ostatnim roku z Włoch wielokrotnie wydalono całe grupy osób zatrzymanych po przekroczeniu granicy kraju drogą morską, bez uprzedniego rozpatrzenia indywidualnych przypadków, co stanowi naruszenie międzynarodowych praw człowieka i praw uchodźców. Rządowe próby powstrzymania napływu ludności od strony morza stanowczo naruszają fundamentalne prawa do szukania azylu oraz zasadę non-refoulement, która zabrania przymusowego powrotu osób na terytorium kraju, w którym istnieje poważne zagrożenie dla ich praw człowieka.
Amnesty International przygotowała szereg zaleceń i nawołuje włoskie władze do zajęcia się nimi w trybie priorytetowym. Zalecenia te zwracają uwagę na główne międzynarodowe standardy dotyczące osób zatrzymanych w strzeżonych ośrodkach pobytu tymczasowego. Amnesty International przygotowała także zestaw wytycznych dla procesu -przymusowego powrotu- cudzoziemców, które przypominają o istniejących prawach zgodnie z międzynarodowym prawodawstwem przyjętym przez Komitet Ministrów Rady Europy w maju 2005 roku.
-Teraz nastąpił moment, w którym władze Włoch powinny dokładnie przeanalizować dotychczasową politykę, ustawodawstwo i praktykę dotycząca zatrzymań, warunków oraz traktowania nietypowych imigrantów i azylantów oraz zapewnić, że są oni traktowani w pełnej zgodzie z przepisami międzynarodowego prawa człowieka i uchodźców,- – powiedziała Nicola Duckworth.
Kopia pełnego raportu Italy: Temporary Stay — Permanent Rights: The treatment of foreign nationals detained in ‘temporary stay and assistance centres’, dostępna jest w Internecie pod adresem: http://web.amnesty.org/library/index/engeur300042005.
Tłumaczenie: Ewa Zatońska
