AI Index: ACT 77/012/2006
Amnesty International wzywa rządy wszystkich państw do wprowadzenia 14-punktowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej. Powinny one bezzwłocznie podjąć działania przeciwko przemocy domowej, zapobiegać jej powtarzaniu się i dążyć do całkowitego jej wyeliminowania.
Amnesty International zachęca zainteresowane tym tematem osoby i organizacje do użycia swych wpływów tak, aby nakłonić rządy do wdrożenia tego Programu.
Zalecenia 14-punktowego Programu Zapobiegania Przemocy Domowej są ze sobą powiązane i wszystkie mają duże znaczenie przy zwalczaniu przemocy domowej. Wszystkie opierają się na poniższych podstawowych zasadach:
- Celem każdego podjętego działania musi być zapewnienie kobietom bezpieczeństwa, ochrony i autonomii oraz dobrego stanu fizycznego, psychicznego i społecznego po doświadczeniu przemocy.
- Programy polityczne władz, praktyka działania oraz systemy prawne nie mogą dyskryminować kobiet ze względu na płeć, wiek, rasę, orientację seksualną, kondycję fizyczną lub umysłową, klasę społeczną, język, przekonania religijne, stan cywilny, posiadanie lub nieposiadanie potomstwa, obywatelstwo czy miejsce zamieszkania.
- Instytucje publiczne powinny konsultować się i współpracować z kobietami, które doświadczyły przemocy oraz z organizacjami pozarządowymi mającymi doświadczenie w zwalczaniu przemocy domowej.
Rządy wszystkich państw powinny:
1. Potępić przemoc w rodzinie
Urzędnicy państwowi i przywódcy polityczni na szczeblu krajowym i regionalnym powinni publicznie i konsekwentnie potępiać przemoc domową podkreślając wagę tego problemu. Powinni uznać przemoc domową za naruszenie praw człowieka, a zatem za sprawę publiczną a nie prywatną. Nie mogą oni usprawiedliwiać przemocy odwołując się do tradycji czy zwyczajów zakorzenionych w kulturze lub religii.
2. Uwrażliwić opinię publiczną na zjawisko przemocy w rodzinie
Aby zachęcić kobiety doświadczające przemocy do ubiegania się o zadośćuczynienie oraz aby ujawnić powszechność przemocy domowej i usunąć towarzyszącą jej stygmatyzację należy zainicjować zakrojone na szeroką skalę kampanie uwrażliwiania opinii publicznej w szkołach, uczelniach i miejscach pracy. Do tego celu należy wykorzystać wszystkie dostępne media, prasę, Internet, publikacje i debaty. Do udziału w kampanii należy nakłonić liderów lokalnych społeczności, polityków, samorządy lokalne, dziennikarzy i społeczeństwo. Wszystkie informacje powinny być łatwo dostępne i publikowane w lokalnych językach.
3. Angażować system edukacji do zwalczania uprzedzeń
Należy opracować i włączyć do programu nauczania na wszystkich poziomach materiały edukacyjne mające na celu zapobieganie przemocy domowej i podważanie przekonań, które uznają przemoc domową za dopuszczalną. Nauczyciele, wykładowcy oraz pracownicy oświaty powinni podejmować działania na rzecz zwalczania stereotypów i uprzedzeń, które przypisują kobietom podporządkowane role i tym samym przyczyniają się do przemocy.
4. Znieść dyskryminujące kobiety przepisy prawne
Należy dokonać przeglądu całości przepisów prawa krajowego (w tym prawa karnego, cywilnego, rodzinnego i mieszkaniowego) w celu sprawdzenia ich zgodności z prawami człowieka. Wszelkie przepisy dyskryminujące kobiety lub dopuszczające taką dyskryminację powinny zostać zmienione; tak jak wszelkie prawa, które ułatwiają i usprawiedliwiają dokonywanie aktów przemocy. Należy przyjąć nowe przepisy zapewniające równości praw kobiet.
5. Uznać przemoc domową za przestępstwo
Każda forma przemocy domowej musi być uznana w przepisach prawa jak i w praktyce za przestępstwo i naruszenie praw człowieka. W przypadkach przemocy domowej należy prowadzić śledztwa, oskarżać i karać według wagi przestępstwa, a osoby, które doświadczyły przemocy powinny otrzymywać odpowiednią rekompensatę. Bez względu na kraj, skargi składane przez kobiety powinny być załatwiane z taką samą determinacją i dokładnością.
6. Prowadzić śledztwa i oskarżać za przemoc domową
Policja powinna zapewnić kobietom bezpieczne warunki do zgłaszania przypadków przemocy domowej. Rejestracja wszystkich takich przypadków powinna być obowiązkowa. Śledztwa prowadzone w przypadkach przemocy domowej powinny być bezzwłocznie wszczynane oraz prowadzone w sposób bezstronny i skuteczny. Gdy zebrana zostanie odpowiednia ilość dopuszczalnych dowodów podejrzany powinien zostać oskarżony zgodnie z międzynarodowymi standardami rzetelnego procesu. Wymierzona kara powinna być współmierna do rodzaju przestępstwa, jednakże nie powinna być stosowana kara śmierci ani kary cielesne. Jednocześnie jeśli zarzuty zostaną oddalone, powody takiej decyzji powinny zostać podane do wiadomości publicznej.
7. Usunąć przeszkody w ściganiu przemocy domowej
Należy zbadać dlaczego ilość doniesień, wszczętych śledztw i skazań w sprawach dotyczących przemocy domowej jest tak niska oraz podjąć środki zaradcze w celu usunięcia wszelkich przeszkód na drodze do efektywnego ścigania przemocy domowej. Procedury sądowe oraz reguły dowodowe powinny zostać zreformowane tak, aby nie zniechęcały kobiet do składania doniesień o przestępstwie. Osoby składające doniesienia o przestępstwie, świadkowie i inne osoby zaangażowane w śledztwo i oskarżenie powinny mieć zapewnioną ochronę przed zastraszaniem, wymuszeniem nieprawdziwych zeznań czy zemstą ze strony sprawców. Policja, prokuraturą i inne władze powinny blisko ze sobą współpracować na poziomie lokalnym.
8. Zapewnić obowiązkowe szkolenie na temat przemocy domowej dla urzędników
Należy sfinansować i przeprowadzić obowiązkowe szkolenia dla urzędników państwowych – policjantów, prawników, personelu medycznego (w tym zajmującego się medycyną sądową), pracowników służb społecznych, urzędników imigracyjnych oraz nauczycieli na temat rozpoznawania przypadków przemocy domowej, zapewnienia bezpieczeństwa osobom które jej doświadczyły oraz na temat zbierania, zabezpieczania, oceny i przeprowadzania dowodów przestępstwa.
9. Zapewnić odpowiednie środki finansowe
Należy przeznaczyć odpowiednie fundusze na programy przeciwdziałania przemocy domowej dla wszystkich sektorów: wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, edukacji, pomocy społecznej, służby zdrowia, mieszkalnictwa, na przykład poprzez stworzenie Krajowego Planu Działania w celu zapewnienia, że pomoc w całym kraju będzie równie dostępna i będzie miała taką samą jakość. Fundusze powinny wystarczać na wprowadzenie w życie przepisów chroniących kobiety przed przemocą domową oraz zapewniających im niezbędną pomoc i możliwość rehabilitacji.
10. Zapewnić schronienie kobietom, które chcą schronić się przed przemocą
Należy przeznaczyć odpowiednie środki i założyć wystarczającą ilość schronisk lub innych miejsc dla kobiet dotkniętych przemocą domową, w których nie byłaby naruszana ich prywatność i wolność osobista. Takie miejsca powinny zapewniać wsparcie i pomoc dla kobietom w dochodzeniu do dobrej formy fizycznej i psychicznej, oraz w dalszej perspektywie pomagać im znaleźć odpowiednie i bezpieczne mieszkanie.
11. Zapewnić kobietom możliwość skorzystania z pomocy odpowiednich służb
Należy sfinansować i powołać, we współpracy z organizacjami pozarządowymi, służby pomocowe dla kobiet, które doświadczyły przemocy domowej. Ich celem powinno być ułatwienie kobietom dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych i cywilnych, w tym również bezpłatne porady prawne w przypadku przeprowadzania rozwodu, opieki nad dziećmi i dziedziczenia. Kobiety powinny mieć zapewniony dostęp do odpowiednio finansowanej opieki zdrowotnej i innych służb, w tym także do poradnictwa. Usługi te powinny być dostępne dla wszystkich kobiet które ich potrzebują bez względu na obszar kulturowy z którego pochodzą czy język jakim się posługują.
12. Zredukować ryzyko przemocy z użyciem broni
Należy usunąć wszelką broń palną z domów w których odnotowano przypadki występowania przemocy domowej. Pracownicy socjalni i personel służby zdrowia powinien pytać o posiadanie broni w każdym przeprowadzanym badaniu demograficznym, zdrowotnym czy społecznym.
13. Gromadzić i publikować statystyki dotyczące przemocy w rodzinie.
Zjawisko przemocy domowej powinno być w pełni odzwierciedlone w oficjalnych raportach i statystykach. Zbieranie danych jakościowych i ilościowych powinno być zestandaryzowane. Dane te powinny zostać sklasyfikowane ze względu na płeć i inne istotne czynniki oraz musi istnieć możliwość ich weryfikacji. Odpowiednie instytucje państwowe powinny zbierać i publikować dane i statystyki dotyczące przemocy domowej i wymieniać się nimi. Informacje te powinny służyć tworzeniu skutecznych programów zwalczania przemocy domowej.
14. Uświadamiać kobietom ich prawa
Kobiety, które doświadczyły przemocy domowej powinny mieć dostęp do informacji na temat swoich praw i pomocy do jakiej są uprawnione. Komisariaty policji, ośrodki zdrowia i inne agendy rządowe powinny mieć obowiązek rozpowszechniania informacji na temat praw ofiary, m.in. do dostępnych środków ochrony. Wszelkie właściwe organy powinny zostać zobowiązane do przygotowania, wdrażania i monitorowania wskazówek i procedur obowiązujących w każdej fazie przeciwdziałania przemocy domowej. Powinny też opracować sposób postępowania w przypadkach, gdy określane przez nie standardy są naruszane.
Więcej informacji na stronie:
www.amnesty.org/actforwomen
Orginalny dokument w języku angielskim dostępny pod adresem: http://web.amnesty.org/library/index/engact770122006