Czad: Żądamy sprawiedliwości dla lidera opozycji, który “zaginął” pięć lat temu

Ibni Oumar Mahamat Saleh.

Ibni Oumar Mahamat Saleh.

Ibni Oumar, przywódca Partii Wolności i Rozwoju oraz przewodniczący koalicji partii opozycyjnych, został aresztowany 3 lutego 2008 roku w swoim domu w stolicy Czadu, Ndżamenie, przez członków sił bezpieczeństwa po nieudanym ataku na miasto przeprowadzonym przez uzbrojone grupy opozycjonistów. Od tego czasu słuch o nim zaginął.

– Rząd w Czadzie zrobił niewiele, aby wyjaśnić sprawę zaginięcia Ibnia Oumara. Władze muszą niezwłocznie ujawnić jego los i miejsce pobytu oraz pozwolić członkom jego rodziny na poznanie prawdy – mówi Christian Mukosa, pracownik naukowy Amnesty International ds. Czadu.

– Nieludzka praktyka stosowania “wymuszonych zaginięć” trwa od długiego czasu i wywiera niszczący wpływ na osobę zaginioną oraz jej rodzinę. Jest zbyt często stosowana w Czadzie i musi zostać zaprzestana – dodaje Christian Mukosa.

Po naciskach wewnętrznych i międzynarodowych rząd w Czadzie ustanowił Państwową Komisję Dochodzeniową, której zadaniem było zbadanie przypadków naruszeń praw człowieka, które miały miejsce od 28 stycznia do 8 lutego 2008 roku. W zakresie jej obowiązków znalazło się również dochodzenie mające na celu zbadanie losów Ibnia Oumara Mahamata Saleha.

Raport Komisji opublikowany w czerwcu 2008 roku potwierdził, że Ibini Oumar został aresztowany w swoim domu 3 lutego o około godziny 19:30 przez ośmiu członków sił bezpieczeństwa, jednak Komisji nie udało się ustalić, co stało się z nim później.

W tym samym czasie miały miejsce inne poważne przypadki łamania praw człowieka (mordy, gwałty, tortury, arbitralne aresztowania i bezprawne zatrzymania), których dopuściły się zarówno siły bezpieczeństwa jak i uzbrojone grupy opozycjonistów.

Ważne jest, aby władze w Czadzie dokończyły śledztwo w sprawie zaginięcia Ibnia Oumara Mahamata Saleha, postawiły przed sądem sprawców, nałożyły na nich odpowiednie kary oraz zapewniły zadośćuczynienie ofiarom. Władze powinny ubiegać się o wsparcie społeczności międzynarodowej, jeśli nie mają wystarczających kompetencji, aby samodzielnie zająć się tą sprawą – podkreśla Mukosa.

Bezkarność osób zaangażowanych w “wymuszone zaginięcia” jest nadal często spotykana w Czadzie. Pomimo starań rodzin osób zaginionych oraz organizacji broniących praw człowieka nadal nie udało się ustalić miejsca pobytu osób, wśród których znajdowali się zarówno oficerowie jak i cywile, którzy zostali aresztowani przez siły bezpieczeństwa w kwietniu 2006 roku w Ndżamenie oraz w listopadzie 2007 roku w regionie Dar Tama (północno-wschodni Czad).

Zgodnie z prawem międzynarodowym “wymuszone zaginięcia” są uznawane za przestępstwa i zostały zakazane przez wiele traktatów, między innymi Rzymski Status Międzynarodowego Trybunału Karnego, który został ratyfikowany przez Czad 1 listopada 2006 roku oraz Międzynarodową Konwencję o ochronie wszystkich osób przed wymuszonymi zaginięciami, która została podpisana przez Czad 6 lutego 2007 roku.

Amnesty International apeluje do Międzynarodowej Organizacji Frankofonii oraz Unii Europejskiej, których eksperci uczestniczyli w dochodzeniu toczącym się w roku 2008, aby te zwiększyły swój nacisk na władze Czadu, aby toczące się śledztwa zakończyły się  jak najszybciej.

Tłumaczyła: Agnieszka Knopik