Komunikat prokuratora MTK, Fatou Bensoudy, został opublikowany po tym jak rząd Mali wystąpił w lipcu zeszłego roku z prośbą o wszczęcia postępowania w sprawie zbrodni popełnianych od stycznia 2012 r., w tym pozasądowych zabójstw, przemocy na tle seksualnym, tortur, “przymusowych zaginięć” i wykorzystywania dzieci jako żołnierzy.
To ważna okazja do zapewnienia sprawiedliwości ofiarom zbrodni popełnionych w Mali, a tym, którzy je planują i popełniają, daje się do zrozumienia, że nie mogą działać bezkarnie i mogą zostać postawieni przed sądem – mówi Paul Rigaud, Zastępca Dyrektora Programowego Amnesty International ds. Afryki.
18 lipca 2012 r., sześć miesięcy po rozpoczęciu konfliktu, Minister Sprawiedliwości Mali, Malick Coulibaly, dostarczył prokuratorowi MTK pismo donoszące o sytuacji w kraju, stwierdzając, że władze państwowe nie są w stanie ścigać zbrodni i pociągnąć winnych do odpowiedzialności.
Amnesty International ponownie wzywa prokuratora MTK do wszczęcia wnikliwego śledztwa w sprawie zbrodni popełnionych przez wszystkie strony konfliktu na terenie całego kraju.
– Mimo że dużo uwagi poświęca się sytuacji w północnym Mali, ważne jest, by MTK wziął pod lupę ogół domniemanych zbrodni w całym kraju, w tym zbrodnie popełniane przez państwowe siły bezpieczeństwa – podkreśla Rigaud.
Od początku konfliktu zbrojnego w północnym Mali w styczniu 2012 r., Amnesty International udokumentowała zbrodnie w świetle prawa międzynarodowego popełniane przez wszystkie strony konfliktu.
Uzbrojone grupy islamskich i tuareskich opozycjonistów dopuściły się łamania praw człowieka, w tym tortur i egzekucji pojmanych żołnierzy malijskich, gwałtów na kobietach i dziewczynkach oraz rekrutacji dzieci-żołnierzy.
Siły bezpieczeństwa Mali również pogwałciły międzynarodowe prawa człowieka i prawo humanitarne, dokonując pozasądowych egzekucji tuareskich cywilów, ostrzeliwując na oślep obozy tuareskich nomadów i zabijając zwierzęta domowe, które są nomadom niezbędne do przetrwania.
Zbrodnie nie są popełniane jedynie na północy kraju. Amnesty International odnotowała również przypadki tortur, pozasądowych egzekucji, “przymusowych zaginięć” i ataków na politycznych liderów, dziennikarzy i inne osoby, które wyrażały w pokojowy sposób odmienne od większości poglądy na południu Mali, gdzie leży stolica, Bamako.
Działania w celu zapewnienia sprawiedliwości, prawdy i rekompensaty wszystkim ofiarom muszą również zostać podjęte przez malijski rząd. Mimo kilku spraw wniesionych do sądu, donoszących o niektórych incydentach, żaden przypadek nie trafił przed oblicze sądów krajowych.
– MTK będzie w stanie rozpatrzyć jedynie niewielką liczbę przypadków. Istotne jest, aby zostały podjęte efektywne działania w celu wzmocnienia malijskiego systemu prawnego, aby mógł on zagwarantować dochodzenie i, kiedy istnieją wystarczające, dopuszczalne dowody, skazywanie sprawców tych zbrodni, które nie leżą w gestii MTK, jak również zagwarantować prawdę i rekompensatę dla ofiar, aby mogły odbudować swoje życie – dodaje Rigaud.
Komunikat MTK opublikowano tuż po tym jak francuskie wojsko, na prośbę rządu Mali, rozpoczęło kontrofensywę przeciwko uzbrojonym grupom islamistów, żeby zapobiec przejęciu miast na południu kraju.
Obejrzyjcie krótki film “Prawa człowieka muszą być priorytetem w Mali”:
Tłumaczyła: Kamila Zubala