Postępowanie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS) w sprawie wniosku Republiki Południowej Afryki, w którym zarzuca się Izraelowi naruszenie zobowiązań wynikających z Konwencji ONZ w sprawie ludobójstwa, może przyczynić się do ochrony palestyńskiej ludności cywilnej, zakończyć katastrofę humanitarną w Strefie Gazy i wzbudzić nadzieję na międzynarodową sprawiedliwość, stwierdziła dziś Amnesty International.
Republika Południowej Afryki złożyła wniosek, w którym twierdzi, że działania i zaniechania Izraela w stosunku do Palestyńczyków w Strefie Gazy, w następstwie ataków przeprowadzonych 7 października 2023 r. przez Hamas i inne grupy zbrojne, mają charakter ludobójczy. Wniosek RPA wzywa sąd do zarządzenia “środków tymczasowych” w celu ochrony Palestyńczyków w Strefie Gazy, w tym poprzez wezwanie Izraela do natychmiastowego zaprzestania ataków wojskowych, które “stanowią lub prowadzą do naruszenia przepisów Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa” oraz do wycofania środków, które stanowią karę zbiorową i przymusowe wysiedlenia. Wstępne przesłuchania odbędą się w MTS w Hadze 11 i 12 stycznia.
Ponieważ Stany Zjednoczone nadal wykorzystują swoje prawo weta do blokowania Rady Bezpieczeństwa ONZ i nawoływań do zawieszenia broni, zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości są popełniane na szeroką skalę, a ryzyko ludobójstwa jest realne.
Agnès Callamard, Amnesty International
Amnesty International nie stwierdziła, że sytuacja w Strefie Gazy jest równoznaczna z ludobójstwem. Istnieją jednak niepokojące sygnały ostrzegawcze. Wynikają z przerażającej skali ofiar śmiertelnych i zniszczeń – ponad 23.000 Palestyńczyków zginęło w ciągu nieco ponad trzech miesięcy, a kolejne 10.000 uznaje się za zaginionych pod gruzami. Ponadto zaobserwowano drastyczny wzrost dehumanizującej i rasistowskiej retoryki wobec Palestyńczyków ze strony niektórych izraelskich urzędników państwowych i wojskowych. To, w połączeniu z nielegalną blokadą Strefy Gazy przez Izrael, które odcięło lub poważnie ograniczyło dostęp ludności cywilnej do wody, żywności, pomocy medycznej i paliwa, powoduje niewyobrażalne cierpienie i zagraża ludzkiemu życiu w Strefie Gazy.
“Nie widać końca zbiorowego ludzkiego cierpienia, nieprzerwanych dewastacji i zniszczenia, których jesteśmy świadkami w Strefie Gazy. Ryzyko, że Gaza zostanie zamieniona z więzienia pod gołym niebem w olbrzymi cmentarz, materializuje się na naszych oczach” – powiedziała Agnès Callamard, Sekretarzyni Generalna Amnesty International.
“Ponieważ Stany Zjednoczone nadal wykorzystują swoje prawo weta, aby zablokować w Radzie Bezpieczeństwa ONZ wezwanie do zawieszenia broni, zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości są powszechne, a ryzyko ludobójstwa jest realne. Państwa mają obowiązek zapobiegać i karać ludobójstwo oraz inne okrutne zbrodnie.
Zgodnie z Konwencją w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z 1948 r. oraz, jak ustalił wcześniej MTS, zgodnie z prawem zwyczajowym, wszystkie państwa mają międzynarodowy prawny obowiązek działania w celu zapobiegania ludobójstwu. Oznacza to, że obowiązek prewencji jest wiążący dla wszystkich państw, w tym państw, które nie są stronami Konwencji. 16 listopada 2023 r. grupa ekspertów ONZ ostrzegła przed “ludobójstwem w toku” na okupowanych terytoriach palestyńskich, zwłaszcza w Strefie Gazy.
“Trudno jest wyjaskrawić skalę dewastacji i zniszczeń, do których doszło w Strefie Gazy w ciągu ostatnich trzech miesięcy. Znaczna część północnej Gazy została zniszczona, a co najmniej 85% ludności Gazy jest obecnie wewnętrznie przesiedlona. Wielu Palestyńczyków i ekspertów ds. praw człowieka postrzega to jako część izraelskiej strategii, która ma na celu uczynić Gazę “niezdatną do życia”. Łączy się to z niepokojącymi wypowiedziami niektórych izraelskich urzędników, którzy opowiadają się za bezprawną deportacją lub siłowym przesiedleniem Palestyńczyków poza Strefę Gazy i odrażająca odczłowieczająca retoryka” – powiedziała Agnès Callamard.
“W oczekiwaniu na ostateczne orzeczenie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie popełnienia zbrodni ludobójstwa i innych przestępstw w świetle prawa międzynarodowego, pilny nakaz wdrożenia środków tymczasowych byłby ważnym krokiem, który pomógłby zapobiec dalszej śmierci, zniszczeniu i cierpieniu ludności cywilnej. Stanowiłby także ostrzeżenie dla innych państw, że nie mogą przyczyniać się do poważnych naruszeń i zbrodni przeciwko Palestyńczykom”.
Kontekst
Ludobójstwo jest definiowane jako określone czyny popełnione z “zamiarem wyniszczenia, w całości lub w części, grupy chronionej”, takiej jak grupa narodowa, etniczna, religijna lub rasowa.
Środki tymczasowe, o które zwróciła się Republika Południowej Afryki, obejmują wezwanie Izraela do zaprzestania działań objętych art. II Konwencji w sprawie ludobójstwa, w tym “zabijania członków grupy chronionej” i “celowego stwarzania grupie warunków życia obliczonych na doprowadzenie do jej fizycznego wyniszczenia w całości lub w części”. W związku z tym wzywa Izrael do zapobiegania przymusowym wysiedleniom i pozbawianiu Palestyńczyków dostępu do odpowiednich zasobów żywności, wody, pomocy humanitarnej i środków medycznych. Zgodnie z Konwencją, nikt, w tym najwyżsi urzędnicy państwowi, nie może powoływać się na osobisty immunitet za jakiekolwiek domniemane czyny.
We wniosku do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości RPA powołuje się na dowody zebrane przez Amnesty International. Dokumentacja przedstawia przytłaczające dowody popełnienia zbrodni wojennych i innych naruszeń prawa międzynarodowego przez izraelskie siły podczas intensywnego bombardowania Strefy Gazy, w tym bezpośrednich ataków na ludność cywilną i obiekty cywilne, ataków bez rozróżnienia celu i innych bezprawnych ataków, przymusowych wysiedleń ludności cywilnej i zbiorowych kar wobec ludności cywilnej. Cytuje również badania Amnesty International, które wskazują, że izraelski system opresji i ucisku Palestyńczyków jest tożsamy z apartheidem.
Amnesty International potępia również zbrodnie wojenne popełnione przez Hamas i inne grupy zbrojne 7 października, w tym branie zakładników i celowe zabijanie cywilów, a także trwające ataki bez rozróżnienia celu.
Organizacja wielokrotnie wzywała do zbadania naruszeń prawa międzynarodowego przez wszystkie strony i do natychmiastowego trwałego zawieszenia broni, uwolnienia wszystkich cywilnych zakładników przetrzymywanych przez grupy zbrojne w Strefie Gazy, wypuszczenia Palestyńczyków bezpodstawnie przetrzymywanych przez Izrael oraz do zakończenia przez Izrael nielegalnego i okrutnej blokady Strefy Gazy.