Rzecznik irańskiego wymiaru sprawiedliwości, Ali Reza Jamshidi, zadeklarował co prawda w sierpniu ub. r., że egzekucje przez ukamienowanie zostają zawieszone, ale zdarzało się już, że wyroki osób skazanych za cudzołóstwo na ukamienowanie wykonywano w inny sposób, np. Abdollah Farivar Moghaddam został w lutym powieszony. Powieszono także Afsaneh Rahmani, skazaną na ukamienowanie za cudzołóstwo i na qesas (odpłatę, czyli w tym wypadku śmierć) za morderstwo męża. Jej egzekucja miała miejsce 21 maja.
Samo moratorium też nie było przestrzegane. W grudniu dwóch mężczyzn ukamienowano w mieście Meszched (ang. Mashhad), w północno-wschodnim Iranie, co potwierdził miesiąc później sam Ali Reza Jamshidi, wyjaśniając jednocześnie, że moratorium ogłoszone w sierpniu nie ma charakteru wiążącego i było jedynie sugestią dla sędziów, którą wolno im jednak zignorować. 5 marca mężczyzna o nazwisku Vali Azad został potajemnie ukamienowany w więzieniu Lakan w mieście Rasht w północno-zachodnim Iranie. Odkąd w 2002 r. Zwierzchnik Sądownictwa poinstruował sędziów, żeby wprowadzili moratorium na kamienowanie, stracono już w ten sposób co najmniej 5 mężczyzn i 1 kobietę.
Wyrok śmierci przez ukamienowanie ciąży obecnie na następujących osobach: Ashraf Kalhori (kobieta ok. 40 lat), Rahim Mohammadi (mężczyzna), Kobra Babaei (żona Rahima Mohammadi), Gilan Mohammadi (kobieta ok. 30 lat), Gholamali Eskandari (mężczyzna), kobiety o imionach Iran i Khayrieh, których pełne nazwiska są znane Amnesty International oraz dwie kobiety znane jedynie z inicjałów – M. Kh. oraz H.
Ashraf Kalhori miała być stracona już w lipcu 2006 r. (stała się wówczas bohaterką pilnej akcji nr 203/06), ale wykonanie wyroku wstrzymano. W lutym br. dwie irańskie gazety doniosły jednak, że Komisja ds. Amnestii i Ułaskawień odrzuciła jej wniosek o ułaskawienie i jej wyrok może teraz być wykonany w każdej chwili. Ashraf została skazana za cudzołóstwo z sąsiadem, do którego najpierw się przyznała, potem jednak wycofała swoje przyznanie się do winy. Skazano ją też na 15 lat więzienia za podżeganie do zabójstwa męża. Ashraf twierdzi natomiast, że śmierć jej męża była przypadkowa.
Małżonkowie Rahim Mohammadi i Kobra Babaei zostali skazani na ukamienowanie przez II Wydział Sądu Apelacyjnego dla prowincji Azerbejdżan Wschodni. XXVII Wydział Sądu Najwyższego w Tabrizie (północno-zachodni Iran) utrzymał wyroki w mocy. Rahim i Kobra mogą być w każdej chwili straceni. Ich prawnik, Mohammad Mostafaei, poinformował o wniesieniu odwołań od decyzji Sądu Najwyższego, ale Amnesty International obawia się, że na tym etapie postępowania wniesienie odwołania nie wstrzymuje egzekucji. W wywiadzie dla portalu informacyjnego Rooz prawnik wyjaśnił, że małżonkowie, będący też rodzicami 12-letniej córki, nie mogli znaleźć przez dłuższy czas pracy. W pewnym momencie zdali sobie sprawę, że niektórzy urzędnicy są gotowi im pomóc w zamian za seks z Kobrą. Postanowili więc utrzymywać się z jej prostytucji.
Kobieta o imieniu Iran została zaatakowana przez swojego męża, gdy rozmawiała z synem sąsiada. Wskutek ataku straciła przytomność. Nim ją odzyskała syn sąsiada zdążył zamordować jej męża. W czasie policyjnego przesłuchania kobieta przyznała się początkowo do romansu z synem sąsiada, ale potem odwołała zeznania. Sąd w prowincji Khuzestan skazał ją na 5 lat więzienia za współudział w morderstwie i na ukamienowanie za cudzołóstwo. Wyrok śmierci uchylono w 2007 r., a proces powtórzono. Powtórny proces znów jednak zakończył się wyrokiem śmierci przez ukamienowanie. Jej sprawa leży w Komisji ds. Amnestii i Ułaskawień już od ponad roku. Kobieta jest przetrzymywana w więzieniu Sepidar w mieście Ahvaz.
Według informacji posiadanych przez obrońców praw człowieka walczących przeciwko kamienowaniu, kobieta o imieniu Khayrieh była ofiarą przemocy domowej ze strony męża. Krewny męża, z którym miała romans, zamordował go. III Wydział Sądu w Behbahan (prowincja Khuzestan) wydał na nią podwójny wyrok śmierci – za współudział w morderstwie i za cudzołóstwo. W tym drugim przypadku – poprzez ukamienowanie. Khayrieh nie przyznaje się do udziału w morderstwie, ale potwierdziła fakt cudzołóstwa. Uważa się, że ona także przebywa w więzieniu Sepidar.
O kobietach znanych jako M. Kh. i H. wiadomo jedynie, że są przetrzymywane w więzieniu Vakilabad w Meszchedzie.
Gilan Mohammadi i Gholamali Eskandari przebywają w centralnym więzieniu w Isfahanie (ang. Esfahan), w środkowej części kraju. Uważa się, że są więzieni już od 2003 r., a w 2005 lub 2006 r. skazano ich na śmierć przez ukamienowanie. W 2008 r. wyroki zatwierdził Sąd Najwyższy. Gdy 14 stycznia władze więzienia uniemożliwiły ich prawnikom zobaczenie się z nimi, Amnesty International wydała w tej sprawie pilną akcję (nr 10/09, nie przetłumaczoną na polski), obawiając się, że może to oznaczać przygotowanie do egzekucji. 27 stycznia Ali Reza Jamshidi poinformował jednak, że sprawy tych dwóch osób są poddawane rewizji.
Osób skazanych na ukamienowanie może być w Iranie więcej. Powyżej opisano jedynie przypadki znane Amnesty International.
ZALECANE DZIAŁANIA
Prosimy o niezwłoczne wysyłanie apeli w języku perskim, angielskim, arabskim, francuskim lub swoim ojczystym, w których własnymi słowami:
– wyrażą Państwo ubolewanie z powodu stracenia 21 maja Afsaneh Rahmani;
– zaapelują Państwo do władz o to, żeby wobec wymienionych powyżej osób nie wykonano kary śmierci ani przez ukamienowanie, ani w żaden inny sposób ;
– zaapelują Państwo do władz o zmianę wszystkich wyroków śmierci poprzez ukamienowanie na kary pozbawienia wolności;
– zaapelują Państwo o natychmiastowe i skuteczne wdrożenie bezwzględnie obowiązującego moratorium na wykonywanie wyroków śmierci przez ukamienowanie i uświadomienie wszystkim funkcjonariuszom państwowym, których sprawa ta może dotyczyć, że moratorium tego nie wolno łamać, a każdy kto to uczyni zostanie pociągnięty do odpowiedzialności;
– wezwą Państwo do przeprowadzenia pilnej reformy prawa karnego, polegającej na zlikwidowaniu kary kamienowania i skreśleniu kary śmierci (niezależnie od jej formy) z listy sankcji grożących za cudzołóstwo.
ADRESACI APELI
Zwierzchnik Sądownictwa / Head of the Judiciary
Ayatollah Mahmoud Hashemi Shahroudi
c/o Director, Judiciary Public Relations and Information Office
Ardeshir Sadiq
Judiciary Public Relations and Information Office
No. 57, Pasteur St., corner of Khosh Zaban Avenue
Tehran, Islamic Republic of Iran
Email: [email protected] (w temacie wpisać: FAO Ayatollah Shahroudi)
Nagłówek: Wasza Ekscelencjo / Your Excellency
KOPIE DO
Przywódca Republiki Islamskiej / Leader of the Islamic Republic
Ayatollah Sayed -Ali Khamenei
The Office of the Supreme Leader
Islamic Republic Street – End of Shahid Keshvar Doust Street
Tehran, Islamic Republic of Iran
Email: [email protected]
via website: http://www.leader.ir/langs/en/index.php-p=letter (English)
http://www.leader.ir/langs/fa/index.php-p=letter (Persian)
Nagłówek: Wasza Ekscelencjo / Your Excellency
Dyrektor Głównego Urzędu ds. Praw Człowieka w Iranie / Director, Human Rights Headquarters of Iran
Mohammad Javad Larijani
Howzeh Riyasat-e Qoveh Qazaiyeh / Office of the Head of the Judiciary
Pasteur St, Vali Asr Ave., south of Serah-e Jomhuri
Tehran 1316814737, Iran
Fax: +98 21 3390 4986 (please keep trying)
Email: [email protected] (In the subject line write: FAO Javad Larijani)
Nagłówek: Szanowny Panie / Dear Mr Larijani
Ambasada Islamskiej Republiki Iranu
ul. Królowej Aldony 22, 03-928 Warszawa
Faks: 022 617 84 52
Email: [email protected]
Apele prosimy wysyłać najpóźniej do 10 lipca.
Pilna Akcja Nr 50/09 kontynuacja
AI Index: MDE 13/050/2009
Tłumaczenie: Marcin Natorski
