W wyniku zajść 13 osób poniosło śmierć, a wiele odniosło obrażenia. Prawdziwe liczby mogą być wyższe. Siły bezpieczeństwa używały gazu łzawiącego, pałek oraz armatek wodnych przeciw protestującym. Amnesty International uważa, że aresztowani są narażeni na tortury i złe traktowanie. Demonstranci mogą być bezprawnie zabijani lub może być na nich wykonana egzekucja bez wcześniejszego procesu. Władze bezprawnie ograniczają wolność stowarzyszania się, zgromadzeń i wypowiedzi.
20 czerwca zginęła 26-letnia kobieta, Neda Agha Soltan, co zostało udokumentowane przez nagranie wideo, które zostało następnie rozpowszechnione w Internecie. Studentka filozofii, Neda Agha Soltan, jechała samochodem, który utknął w korku spowodowanym przez protest w alei Kagar w Teheranie. Według świadków, wysiadła z samochodu z powodu upału i została postrzelona w klatkę piersiową przez niezidentyfikowanego strzelca, prawdopodobnie członka paramilitarnych bojówek Basidżi. Rodzina pochowała ją następnego dnia, ale ceremonia upamiętniająca została odwołana po zakazie wydanym przez władze. Wszystkie meczety w Teheranie zostały ostrzeżone przez odprawianiem nabożeństw ku jej pamięci.
22 czerwca, Strażnicy Rewolucji wydali oświadczenie na swojej stronie, mówiące; -W obecnej, delikatnej sytuacji- Strażnicy zamierzają ostro, w sposób rewolucyjny przeciwstawić się uczestnikom zamieszek, buntownikom i tym, którzy naruszają prawo.- Nastąpiło to po tym, jak Mir Hussejn Musawi wezwał swoich zwolenników do organizowania demonstracji. Wezwał też do niestosowania przemocy i powściągliwości w działaniach. Zwolennicy Mira Hussejna Musawiego wezwali ludzi za pośrednictwem Internetu do przynoszenia czarnych świec z zielonymi wstęgami, aby zademonstrować solidarność z ofiarami niepokojów. Zachęcali też kierowców do włączania świateł o 17, na dwie godziny, aby okazać solidarność z rodzinami zabitych w ostatnich wydarzeniach. Przynajmniej tysiąc demonstrantów zgromadziło się w Teheranie, przeciwstawiając się zakazowi demonstracji ze strony władz. Policja użyła gazu łzawiącego, doszło do aresztowań.
19 czerwca podczas piątkowych modłów w Teheranie, w czasie wystąpienia telewizyjnego skierowanego do narodu, najwyższy przywódca Ajatollah Chamenei, wezwał do zakończenia ulicznych protestów przeciwko wynikom wyborów. Zamiast poinstruować siły bezpieczeństwa, łącznie z ochotniczymi bojówkami Basidżi, aby postępowały powściągliwie i zgodnie z prawem, ostrzegł, że jeśli ludzie nadal będą wychodzić na ulice, konsekwencje ich nie ominą.
22 czerwca oficjalna agencja prasowa IRNA zacytowała Ebrahima Raisi, pierwszego zastępcę Zwierzchnika Sądownictwa, mówiącego w państwowej telewizji o tym, że ponad 450 osób zostało zatrzymanych podczas starć z policją w Teheranie 20 czerwca, a przynajmniej 10 osób zostało zabitych. Dodał, że -zatrzymani podczas ostatnich wydarzeń zostaną potraktowani tak, że dostaną nauczkę- oraz, że specjalny sąd pracuje nad ich przypadkami.
Amnesty International wzywa władze do natychmiastowego rozpoczęcia dochodzeń w sprawie potwierdzonych zabójstw.
Ataki na media trwają, a zagraniczni dziennikarze zostali odsunięci od relacjonowania demonstracji.
TŁO WYDARZEŃ
W dniach następujących po irańskich wyborach prezydenckich 12 czerwca, setki tysięcy Irańczyków wzięło udział w marszach i demonstracjach w kraju, protestując zarówno przeciwko sposobowi przeprowadzenia wyborów, jak i ich wynikom. Po przemówieniu Najwyższego Przywódcy Ajatollaha Chamenei w piątek 19 czerwca, starcia między demonstrantami i siłami bezpieczeństwa dramatycznie się zaostrzyły. Policja i siły bezpieczeństwa łącznie z bojówkami Basidżi użyły wobec protestujących nadmiernej siły. W niektórych przypadkach strzelano do demonstrantów ostrą amunicją. Ilość zabitych wciąż rośnie. Od czasu wyborów prezydenckich państwowe media potwierdziły liczbę 21 zabitych. W całym Iranie dochodzi do aresztowania polityków, dziennikarzy, naukowców, studentów i obrońców praw człowieka.
Bojówki Basidżi to ochotnicze odziały paramilitarne, składające się zarówno z kobiet, jak i mężczyzn, znajdujące się pod kontrola Gwardii Strażników Rewolucji. Ich członkowie działają w szkołach, na uniwersytetach, w instytucjach prywatnych i państwowych, w fabrykach. Bojówki Basidżi są powszechnie używane do utrzymywania porządku oraz uciszania osób o odmiennych poglądach – znane są ze swojej wyjątkowej brutalności.
ZALECANE DZIAŁANIA
Prosimy o niezwłoczne wysyłanie apeli po persku, arabsku, angielsku, francusku lub w swoim języku ojczystym, w których własnymi słowami:
– wezwą Państwo władze do zapewnienia, że siły bezpieczeństwa zachowają umiar w działaniach porządkowych na dalszych demonstracjach w związku z rezultatem wyborów oraz że broń palna będzie użyta tylko w ostateczności, jako środek ochrony życia;
– wezwą Państwo władze do natychmiastowego zaprzestania korzystania z bojówek Basidżi w celu utrzymywania porządku na demonstracjach;
– podkreślą Państwo, że wszyscy zatrzymani, łącznie z 475 osobami aresztowanymi w czerwcu, muszą być chronieni przed torturami i złym traktowaniem, otrzymać dostęp do rodzin, prawników oraz koniecznej pomocy medycznej; powinni też bezzwłocznie otrzymać możliwość uczciwego procesu, poznać powody swego zatrzymania i móc je zakwestionować przed sądem;
– wezwą Państwo władze do przeprowadzenia bezstronnego śledztwa w sprawie działań porządkowych podjętych w czasie demonstracji, szczególnie w sprawie przypadków ofiar śmiertelnych;
– będą Państwo nakłaniać do bezwarunkowego i natychmiastowego wypuszczenia ośób zatrzymanych jedynie za pokojowe wyrażanie swoich poglądów na temat wyniku wyborów;
– zaapelują Państwo o zaprzestanie bezprawnego ograniczania wolności stowarzyszania się, wolności zgromadzeń, wolności wyrażania poglądów oraz wolności do poszukiwania, otrzymywania i dzielenia się informacjami i ideami.
ADRESACI APELI
Minister Spraw Wewnętrznych / Minister of the Interior
Sadegh Mahsouli
Ministry of the Interior
Dr Fatemi Avenue
Tehran, Islamic Republic of Iran
Fax: +98 21 8 896 203/ +98 21 8 899 547/ +98 21 6 650 203
Nagłówek: Wasza Ekscelencjo / Your Excellency
Zwierzchnik Sądownictwa / Head of the Judiciary
Ayatollah Mahmoud Hashemi Shahroudi
Howzeh Riyasat-e Qoveh Qazaiyeh (Office of the Head of the Judiciary)
Pasteur St., Vali Asr Ave., south of Serah-e Jomhouri, Tehran 1316814737, Islamic Republic of Iran
Email: [email protected] (W tytule napisać: FAO Ayatollah Shahroudi)
Nagłówek: Wasza Ekscelencjo / Your Excellency
KOPIE DO
Przywódca Islamskiej Republiki Iranu / Leader of the Islamic Republic
Ayatollah Sayed -Ali Khamenei
The Office of the Supreme Leader
Islamic Republic Street – End of Shahid Keshvar Doust Street, Tehran, Islamic Republic of Iran
Email: [email protected] lub za pośrednictwem strony interntowej: http://www.leader.ir/langs/en/index.php-p=letter (po angielsku)
http://www.leader.ir/langs/fa/index.php-p=letter (po persku)
Nagłówek: Wasza Ekscelencjo / Your Excellency
Ambasada Islamskiej Republiki Iranu w Polsce
Ambasador Hadi Farajvand
ul. Królowej Aldony 22
03-928 Warszawa
E-mail: [email protected]
Kontynuacja pilnej akcji nr 150/09
Tłumaczenie: Klara Zasztowt
Redakcja: Aleksandra Minkiewicz
