Sądy specjalne zostały utworzone bezpośrednio po atakach na Chartum na mocy Uchwały Przeciw Terroryzmowi z 2001 r., która wcześniej nie była stosowana. Ich istnienie narusza jednak Konstytucję Tymczasową z 2005 r. i obecne sudańskie prawo.
Pierwsze 50 wyroków wydano już w lipcu i sierpniu ub. roku. Zostały one niezwłocznie zaskarżone, ale sąd apelacyjny do dziś nie wydał ostatecznej decyzji. Kolejne 32 wyroki zapadły już w kwietniu br. (ostatnie 11 w dniu 26 kwietnia). W ich przypadku termin na złożenie apelacji upływał już po tygodniu.
Według miejscowych prawników i działaczy broniących praw człowieka procesy te były rażąco niesprawiedliwe. Wielu z oskarżonych nie miało dostępu do prawnika do momentu rozpoczęcia procesu. Wielu było torturowanych lub w inny sposób maltretowanych. Wielu przyznało się do winy w czasie tortur.
TŁO WYDARZEŃ
Atak JEM w maju 2008 r. został odparty przez siły rządowe już po kilku godzinach, po czym nastąpiła szeroko zakrojona akcja aresztowań cywilów pochodzących z Darfuru i mieszkających w Chartumie, przeprowadzona przez Narodowe Służby Wywiadu i Bezpieczeństwa. Przez następne dwa miesiące Amnesty International otrzymywało doniesienia o egzekucjach przeprowadzonych bez wyroku sądu, setkach samowolnych aresztowań, setkach przetrzymywanych bez kontaktu ze światem zewnętrznym oraz szeroko rozpowszechnionym w aresztach stosowaniu tortur i innych form znęcania się. Aresztowania są kontynuowane, choć już w mniejszym zakresie. Wielu aresztowanych padło ofiarą wymuszonych zaginięć.
Sudańskie prawo dopuszcza dowody uzyskane z zastosowaniem tortur. Artykuł 10(i) Ustawy o Dowodach z 1993 r. stanowi: -dowód nie jest odrzucony jedynie ze względu na fakt, że został pozyskany w wyniku zastosowania nieprawidłowych procedur, jeśli sąd uzna, że jest on niezależny i dopuszczalny.-
ZALECANE DZIAŁANIA
Prosimy o niezwłoczne wysyłanie apeli w języku angielskim, arabskim lub ojczystym:
– wzywających władze do uchylenia wyroków kary śmierci nałożonych na 82 mężczyzn przez Antyterrorystyczne Sądy Specjalne w związku z atakami JEM z maja 2008 na Chartum;
– wyrażających sprzeciw wobec kary śmierci, która jest najbardziej okrutną, nieludzką i poniżającą karą i stanowi pogwałcenie prawa do życia;
– wzywających władze do pilnego wyjaśnienia oskarżeń o torturowanie Darfurczyków i postawienia osób za to odpowiedzialnych przed sądem;
– podkreślających, że władze mają prawo i powinność sądzić osoby, które są podejrzane o popełnienie przestępstwa, ale powinny robić to w zgodzie z międzynarodowymi standardami uczciwego procesu i bez uciekania się do kary śmierci;
– wyrażających zaniepokojenie, że Artykuł 10(i) Ustawy o Dowodach z roku 1993 dopuszcza użycie tortur, przez co jest niezgodny z międzynarodowymi standardami, które zakazują tortur.
ADRESACI APELI
Minister Sprawiedliwości
Abdel Baset Saleh Sabderat
Minister of Justice
Ministry of Justice
PO Box 302
Khartoum, Sudan
Faks: +249 183 770883
Nagłówek: Dear Minister / Szanowny Panie Ministrze
Minister Spraw Wewnętrznych
Ibrahim Mohamed Hamed
Minister of the Interior
Ministry of the Interior
PO Box 2793
Khartoum
Sudan
Faks: +249 183 776554 (z dopiskiem -FAO Minister of Internal Affairs-)
Nagłówek: Dear Minister / Szanowny Panie Ministrze
KOPIE DO
Ambasada Republiki Sudanu w Niemczech (obsługuje także Polskę)
Botschaft der Republik Sudan
Kurfürstendamm 151, D-10709 Berlin, Niemcy
Faks: 00 49 30 894 09 693, 00 49 30 890 69 823
Email: [email protected]
Apele prosimy wysyłać najpóźniej do 10 czerwca.
PILNA AKCJA NR 108/09
Indeks AI: AFR 54/012/2009
Tłumaczenie: Agata Basińska
Korekta i redakcja: Marcin Natorski
