Amnesty International obawia się, że Aleksiej Buriaczek, przebywający w celi śmierci w Uzbekistanie, może w każdej chwili zostać stracony. Komitet Praw Człowieka ONZ prosił władze Uzbekistanu, by powstrzymano egzekucję do czasu, kiedy zakończy dochodzenie w jego sprawie. Obawy Amnesty International wzrosły jednak po tym, jak otrzymała informacje, że 10 sierpnia władze Uzbekistanu potajemnie straciły dwóch więźniów, Jusufa Żumajewa i Azizbeka Karimowa, w imieniu których również interweniował Komitet Praw Człowieka.
W czasie pisania tego tekstu Aleksiej Buriaczek nadal przebywał w celi śmierci w więzieniu w Taszkiencie. W więzieniu stracił wzrok i od października 2003 jest niewidomy.
Tło wydarzeń
Urodzony w 1976 roku Aleksiej Buriaczek został skazany na karę śmierci przez sąd w Taszkiencie w styczniu 2003 roku. Skazano go za zamordowanie w lipcu 2002 jego znajomych, kobiety i jej córki.
Po zatrzymaniu milicjanci podobno bili go, aby się „przyznał” do popełnienia morderstw. Podobno też, kiedy odmówił przyznania się, milicjanci na jego oczach bili mu dziewczynę, Lubow Bogomołową, która była w ósmym miesiącu ciąży. Milicjanci mieli straszyć, że będą ją bili dopóki nie urodzi, a wtedy na jego oczach zaduszą dziecko. Aleksiej Buriaczek podobno podpisał „zeznanie”, aby powstrzymać bicie i zastraszanie swojej dziewczyny. Mimo iż w sądzie podobno odwołał swoje „zeznania”, stawiając zarzuty torturowania i brutalnego traktowania, nie wszczęto w sprawie ich wyjaśnienia żadnego śledztwa.
Pojawiły się zarzuty, że po procesie urzędnicy prokuratury odwiedzili Aleksieja Buriaczka w więzieniu w Taszkiencie, proponując mu „przyznanie się” do popełnienia innego morderstwa za cenę uniewinnienia od zarzutu morderstwa, o które był oskarżony. Urzędnicy mieli mu obiecać, że za drugie morderstwo nie zostanie skazany na karę śmierci, straszyli też, że jeśli nie przystanie na ich propozycję, nie będzie miał już szansy na zmianę wyroku śmierci. Podobno kiedy zrozumiał, że urzędnicy nie dotrzymają słowa, na znak protestu w październiku 2003 uszkodził sobie oczy i został niewidomy. Pomoc medyczną miał otrzymać dopiero po uporczywym proteście swojej matki. Otwarto nową sprawę karną przeciwko niemu, oskarżając go o popełnienie nowych zbrodni i 29 grudnia 2003 sad w Taszkiencie ponownie skazał go na karę śmierci.
Rada odwoławcza sądu w Taszkiencie w marcu 2004 roku poparła wyrok. Komitet Praw Człowieka ONZ prosił władze Uzbekistanu, aby powstrzymały egzekucję do czasu, kiedy Komitet rozpatrzy zarzuty o naruszenie Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych.
Uzbekistan w wielu przypadkach nie wywiązywał się ze swych zobowiązań jako strony Protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych. W Uzbekistanie wykonano co najmniej 14 egzekucji, ignorując prośby o ich powstrzymanie Komitetu Praw Człowieka, który nadzoruje zgodność ze zobowiązaniami podjętymi na mocy Protokołu. W tych wszystkich przypadkach wpłynęły skargi do Komitetu Praw Człowieka dotyczące domniemanych poważnych naruszeń praw człowieka, w tym tortur w celu zmuszenia do złożenia „zeznań”.
Specjalny sprawozdawca ONZ ds. tortur po wizycie w Uzbekistanie w listopadzie i grudniu 2002 stwierdził, że „tortury i podobne brutalne traktowanie są stosowane systematycznie”. W swym raporcie z lutego 2003 stwierdził, że „zniesienie kary śmierci byłoby krokiem w kierunku przestrzegania zakazu tortur oraz innych form brutalnego traktowania”.
We wrześniu 2001 roku prezydent Isłam Karimow oświadczył publicznie, że w Uzbekistanie co roku wykonuje się około stu wyroków śmierci. Jako że zasadnicze informacje na temat stosowania kary śmierci są uznawane za tajemnicę państwową, nie jest osiągalna publicznie oficjalna informacja na temat wydawania i wykonywania wyroków śmierci. Niektórzy lokalni działacze praw człowieka twierdzą, że co roku wykonuje się ponad 200 egzekucji.
Zacznij działać!
Prosimy o jak najszybsze wysyłanie apeli w językach: angielskim, rosyjskim, uzbeckim lub polskim:
· Wzywając władze do potwierdzenia, że Aleksiej Buriaczek nie zostanie stracony do czasu, kiedy Komitet Praw Człowieka nie rozpatrzy jego sprawy;
· Prosząc prezydenta, by zamienił mu wyrok na lżejszy, podobnie jak wszystkim innym osobom skazanym na śmierć;
· Wzywając władze, by przeprowadziły dochodzenie w sprawie zarzutów o torturowanie i brutalne traktowanie Alekieja Buriaczka oraz osądziły osoby odpowiedzialne za te naruszenia praw człowieka;
· Wyrażając współczucie dla ofiar zbrodni i ich rodzin, ale wskazując także, że nigdy nie udowodniono, że kara śmierci odstrasza bardziej niż inne kary, a jedynie brutalizuje tych wszystkich, którzy są zaangażowani w jej wykonywanie.
Adresy:
Prezydent Uzbekistanu
Islam A. KARIMOV
Rezidentsia prezidenta;
ul. Uzbekistanskaia, 43;
Tashkent 700163
UZBEKISTAN
Fax: +998 71 139 53 25
Email: [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Prezydencie
Minister Spraw Zagranicznych
Sadik S. SAFOYEV
Ministerstvo inostrannykh del RU;
pl. Mustakillik, 5;
Tashkent 700029
UZBEKISTAN
Fax: + 998 71 139 15 17
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Ministrze