Amnesty International obawia się również o stan zdrowia Iskandara Hudobierganowa, który bardzo się pogorszył od czasu osadzenia go w celi śmierci. Od 22 miesięcy nie pozwolono mu wyjść na świeże powietrze. Podobno miesiąc temu lekarze więzienni zdiagnozowali u niego gruźlicę, ale nie otrzymał żadnej pomocy medycznej. Jedyne leki, jakie może dostawać, to te, które otrzymuje od rodziny.
Tło wydarzeń
Urodzony w 1976 roku Iskandar Hudobierganow został aresztowany w sierpniu 2001 w Tadżykistanie i przekazany do Uzbekistanu 5 litego 2002 r. Podejrzewano go o udział w zamachu bombowym w stolicy Uzbekistanu Taszkiencie w lutym 1999 r. Adwokat z urzędu poinformował jego rodzinę o miejscu zatrzymania Hudobierganowa dopiero 18 marca. Bliscy mogli go odwiedzić dopiero 5 kwietnia. W liście przemyconym do rodziny w trakcie procesu Hudobierganow przyznał, że w areszcie był torturowany i że podłożono mu narkotyki. Siostrze powiedział, że w podziemiach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych był bity i poddawany elektrowstrząsom.
Iskandar Hudobierganow stanął przed sądem w Taszkiencie w sierpniu 2002 roku, oskarżony o „terroryzm” i „morderstwo z premedytacją, popełnione ze szczególnym okrucieństwem”. Postawiono mu również zarzut „próby obalenia porządku konstytucyjnego” i oskarżono o przejście wojskowego szkolenia w Czeczenii i Tadżykistanie w celu obalenia rządu Uzbekistanu. Później został oskarżony z ośmiu innych artykułów kodeksu karnego, m.in. o „kradzież z zastosowaniem wyjątkowej przemocy”.
Dwóch świadków podczas procesu odwołało swoje zeznania przeciwko Iskandarowi Hudobierganowi twierdząc, że byli torturowani i zmuszeni do napisania obciążających go świadectw. Jeden z nich, Farhod Hadirkulow powiedział, że kiedy pisał zeznanie przeciwko Hudobierganowi, nie znał go osobiście. Faktyczna ofiara kradzieży oświadczyła wyraźnie w sądzie, że wśród osób, które ją okradły, nie było Iskandara Hudobierganowa. Podobno z werdyktu sądu usunięto zeznania Hadikurlowa i ofiary kradzieży.
28 listopada 2002 roku Iskandar Hudobierganow został skazany na śmierć. W listopadzie 2002 Komitet Praw człowieka interweniował w jego sprawie i wezwał władze Uzbekistanu do odłożenia egzekucji; również specjalny sprawozdawca ONZ ds. tortur poruszył tę kwestię podczas wizyty w Uzbekistanie w listopadzie i grudniu 2002. W rezultacie Sąd Najwyższy Uzbekistanu poinformował Komitet, że Iskandar Hudobierganow nie zostanie stracony do czasu, kiedy Komitet Praw Człowieka nie rozpatrzy jego sprawy.
Uzbekistan w wielu przypadkach nie wywiązywał się ze swych zobowiązań jako strony Protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych. W Uzbekistanie wykonano co najmniej 14 egzekucji, ignorując prośby o ich powstrzymanie Komitetu Praw Człowieka, który nadzoruje zgodność ze zobowiązaniami podjętymi na mocy Protokołu. W tych wszystkich przypadkach wpłynęły skargi do Komitetu Praw Człowieka dotyczące domniemanych poważnych naruszeń praw człowieka, w tym tortur w celu zmuszenia do złożenia „zeznań”.
Specjalny sprawozdawca ONZ ds. tortur po wizycie w Uzbekistanie w listopadzie i grudniu 2002 stwierdził, że „tortury i podobne brutalne traktowanie są stosowane systematycznie”. W swym raporcie z lutego 2003 stwierdził, że „zniesienie kary śmierci byłoby krokiem w kierunku przestrzegania zakazu tortur oraz innych form brutalnego traktowania”.
We wrześniu 2001 roku prezydent Isłam Karimow oświadczył publicznie, że w Uzbekistanie co roku wykonuje się około stu wyroków śmierci. Jako że zasadnicze informacje na temat stosowania kary śmierci są uznawane za tajemnicę państwową, nie jest osiągalna publicznie oficjalna informacja na temat wydawania i wykonywania wyroków śmierci. Niektórzy lokalni działacze praw człowieka twierdzą, że co roku wykonuje się ponad 200 egzekucji.
Zacznij działać!
Prosimy o jak najszybsze wysyłanie apeli w językach: angielskim, rosyjskim, uzbeckim lub polskim:
· Wzywając władze do potwierdzenia, że Iskandar Hudobierganow nie zostanie stracony do czasu, kiedy Komitet Praw Człowieka nie rozpatrzy jego sprawy;
· Prosząc prezydenta, by zamienił mu wyrok na lżejszy, podobnie jak wszystkim innym osobom skazanym na śmierć;
· Wzywając władze, by zapewniły, że Iskandar Hudobierganow otrzyma natychmiastową pomoc medyczną;
· Wyrażając współczucie dla ofiar zbrodni i ich rodzin, ale wskazując także, że nigdy nie udowodniono, że kara śmierci odstrasza bardziej niż inne kary, a jedynie brutalizuje tych wszystkich, którzy są zaangażowani w jej wykonywanie.
Adresy:
Prezydent Uzbekistanu
Islam A. KARIMOV
Rezidentsia prezidenta;
ul. Uzbekistanskaia, 43;
Tashkent 700163
UZBEKISTAN
Fax: +998 71 139 53 25
Email: [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Prezydencie
Minister Spraw Zagranicznych
Sadik S. SAFOYEV
Ministerstvo inostrannykh del RU;
pl. Mustakillik, 5;
Tashkent 700029
UZBEKISTAN
Fax: + 998 71 139 15 17
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Ministrze