Porozumienie zostało osiągnięte w wyniku kampanii prowadzonych przez społeczeństwa na całym świecie oraz po wielu konferencjach międzynarodowych, w których uczestniczyły rządy oraz organizacje pozarządowe. Rozmowy rozpoczęły się w czasie konferencji w Oslo w lutym 2007 roku i zakończyły się w piątek w Dublinie po intensywnych, dziesięciodniowych negocjacjach, którym przewodził rząd irlandzki.
Treść tymczasowego traktatu została oficjalnie przyjęta i ogłoszona w Dublinie, w piątek 30 maja 2008 i zostanie oddana pod ratyfikację w Oslo, w grudniu 2008 roku. Gdy tylko traktat zostanie oficjalnie przyjęty, ponad 100 krajów uczestniczących w konferencji – w tym wiele państw członkowskich NATO, jak Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Holandia, Dania, Włochy, Hiszpania oraz Belgia – zakończy używanie broni, która nie rozróżnia ofiar. Traktat zacznie oficjalnie obowiązywać, gdy zostanie ratyfikowany przez 30 państw.
Amnesty International, wraz z partnerami tworzącymi koalicję CMC (Cluster Munition Coalition – Koalicję przeciwko Amunicji Kasetowej) oraz sojusznikami z całego świata, entuzjastycznie przyjęło to porozumienie, traktując je jako punkt zwrotny w walce wymierzonej w łamanie praw ludności cywilnej. Stworzone zostały nowe międzynarodowe standardy prawne dotyczące zakazu stosowania amunicji, która nie rozróżnia celów. Dodatkowo konwencja kładzie nacisk na konieczność ochrony ludności cywilnej w trakcie i po zakończeniu konfliktów zbrojnych.
Amnesty International wierzy, że traktat, mimo, że nie jest doskonały, umożliwi państwom znaczące zmniejszenie ryzyka poniesienia śmierci oraz odniesienia ran przez cywilów, zarówno w trakcie jak i po zakończeniu konfliktów zbrojnych.
Amnesty International przez wiele lat wspierała ujawnianie i nagłaśnianie efektów używania bomb kasetowych, między innymi w Iraku oraz Libanie. Organizacja jest od roku 2007 czynnym członkiem koalicji CMC. Wiele sekcji Amnesty International, w szczególności norweska, peruwiańska, nowozelandzka, austriacka oraz irlandzka, odegrało znaczące role w spotkaniach w trakcie -Procesu z Oslo-. Wiele sekcji lobbowało również wśród przedstawicieli swych rządów. Znalazły się w tej grupie sekcje z krajów, które są producentami amunicji kasetowej, takich jak Belgia, Francja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone. W konferencji w Dublinie uczestniczyła Delegacja Ekspertów Amnesty International.
Co jest znaczące, treść traktatu wymusza kategoryczny zakaz używania amunicji kasetowej. Pomimo tego, że kraje gromadzące zapasy tej broni chciały początkowo je chronić, traktat nie dopuszcza żadnego okresu przejściowego ani żadnych wyjątków.
Co więcej, traktat określa również konieczność wsparcia humanitarnego dla ofiar oraz społeczności dotkniętych oddziaływaniem amunicji kasetowej oraz obliguje kraje używające tej broni oraz producentów do oczyszczania terytoriów, na które bomby kasetowe były zrzucane. Wykracza to znacznie poza ustalenia objęte traktatem o minach lądowych oraz zasady zawarte w Międzynarodowej Konwencji Praw Osób Żyjących z Niepełnosprawnością.
Jednak nowe, kontrowersyjne zastrzeżenia dotyczące traktatu wygłoszone przez kraje prowadzące wspólne operacje militarne, a które odmówiły przystąpienia do uchwalenia i podpisania traktatu są rozczarowaniem. Prowadzący kampanie nalegają, by interpretacja traktatu uniemożliwiała innym krajom budowanie zapasów tej broni. Utrudnione, a najlepiej uniemożliwione musi być również międzynarodowe wsparcie dla krajów używających amunicji kasetowej.
Amunicja kasetowa to broń, której zasobnik otwiera się w powietrzu i wyrzuca ze środka dziesiątki lub setki osobnych ładunków zwanych sub – amunicją (małe bomby) nad dużym obszarem. Amunicja kasetowa niesie wiele zagrożeń dla życia ludności cywilnej zarówno w trakcie nasilania się konfliktów zbrojnych, jak i wiele lat po ich zakończeniu. Wynika to z szerokiego zasięgu tego typu broni. Część z ładunków wchodzących w skład bomb kasetowych spada na ziemię i nie wybucha. Niewybuchy te przez długi czas pozostają -aktywne- i zachowują swą siłę rażenia. Użycie amunicji kasetowej powoduje naruszanie praw człowieka, utrudnia niesienie pomocy humanitarnej, przeszkadza w prowadzeniu misji pokojowych, utrudnia odbudowę obszarów konfliktu oraz negatywnie wpływa na wysiłki zmierzające w kierunku odbudowy i rozwoju regionów dotkniętych konfliktami. Tak długo, jak długo rzeczywiste kroki w kierunku zaprzestania używania amunicji kasetowej nie zostaną podjęte, zagrożenie dla cywilów ze strony tego rodzaju broni będzie narastało wraz z rozpowszechnianiem się jej stosowania. Skala tego zjawiska będzie rosła globalnie.
Tłumaczenie: Grzegorz Rychlik
Redakcja: Gabriela Cichowicz
