Dnia 30 czerwca Vettivel (zdjęcie w załączniku) i Valarmathi Jasikaran stanęli przed sądem magistrackim (Magistrates- Court) w Colombo, który przedłużył im areszt o kolejne 3 miesiące bez postawienia konkretnych zarzutów. Nadal są więzieni przez Wydział Śledczy ds. Terroryzmu (TID). Vettivel zeznał przed sądem, że był torturowany.
8 czerwca państwo Jasikaran zwrócili się do sądu najwyższego (Supreme Court) ze skargą (fundamental rights case), w której podważyli legalność swojego zatrzymania i przetrzymywania oraz poinformowali o torturach, jakim miał być poddawany Vettivel. 13 czerwca Vettivel zeznał przed sądem magistrackim, że był poddawany torturom i że pokazywał powstałe od tego rany lekarzowi sądowemu (judicial medical officer) w czasie badania, które miało miejsce 27 maja. Jednakże raport z tego badania, sporządzony przez lekarza sądowego i przedstawiony sądowi 6 czerwca, został spisany w języku syngaleskim, niezrozumiałym dla państwa Jasikaran, będących Tamilami. Ani rodzina, ani prawnik państwa Jasikaran nie otrzymali kopii tego raportu – nie jest jasne co zawiera. Vettivel został ponownie poddany torturom po rozprawie z 13 czerwca. W rezultacie rozpraw z 27 i 30 czerwca, zarówno sąd najwyższy, jak i sąd magistracki, nakazały TID przeprowadzenie ponownego badania Vettivela przez lekarza sądowego, którego wyniki mają być zaprezentowane na kolejnej rozprawie, wyznaczonej na 5 września.
Valarmathi nie otrzymała dotąd niezbędnej opieki medycznej, związanej z operacją żołądka, którą przeszła przed aresztowaniem. Według zbliżonych do niej źródeł, od czasu aresztowania trafiła raz do szpitala, gdzie zalecono jej wizytę u chirurga, który przeprowadził operację, by mógł ocenić jej stan i przepisać odpowiednią terapię. Taka wizyta nie została jednak dotąd zaaranżowana. Vettivel nie otrzymał żadnej pomocy medycznej w związku z ranami, jakie wg niego są efektem tortur zadanych przez TID.
Podstawą prawną wydanej 30 czerwca decyzji o przedłużeniu aresztu dla państwa Jasikaran były tzw. Dyrektywy Nadzwyczajne (Emergency Regulations), które pozwalają na przetrzymywanie podejrzanych nawet do 12 miesięcy bez stawiania im zarzutów. Tego typu aresztowanie ma charakter arbitralny i jako takie jest niezgodne z art. 9(1) Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, którego Sri Lanka jest stroną. Dyrektywy Nadzwyczajne, wydawane przez prezydenta, wprowadziły szeroko pojętą i niejasno zdefiniowaną kategorię -przestępstw terrorystycznych-, które są nadużywane w celu uciszania krytycznych wobec władz mediów i ogólnie ograniczają swobodę wypowiedzi na Sri Lance.
STRESZCZENIE POPRZEDNIEJ PILNEJ AKCJI W TEJ SPRAWIE (opublikowanej po polsku 7 maja)
Vettivel (poprzednio podano błędny zapis imienia: Vadivel) i Valarmathi Jasikaran zostali zaaresztowani przez TID 6 marca. Podobno TID przekazało ich krewnym dokumenty, które jako przyczynę aresztowania podawały -działalność związaną z terroryzmem-. Nie wydano jednak formalnego nakazu aresztowania, ani nie postawiono zatrzymanych przed sądem. Valarmathi Jasikaran przeszła kilka miesięcy temu operację żołądka. Tuż przed aresztowaniem pojawiły się u niej komplikacje objawiające się regularnymi wymiotami. Jak donoszą naoczni świadkowie pani Jasikaran nie była wstanie o własnych siłach wsiąść do samochodu TID i musiała być niesiona. W areszcie TID w Colombo Vettivel Jasikaran doznał urazów rąk i ramion o niewyjaśnionej genezie, prawdopodobnie w wyniku tortur.
TŁO WYDARZEŃ
Ostatnio dochodzi na Sri Lance do częstych ataków na dziennikarzy, o czym AI pisała w raporcie -Sri Lanka: Silencing Dissent- (AI Index: ASA 37/001/2008, luty 2008). O przedłużającym się tymczasowym aresztowaniu bez postawienia zarzutów pisaliśmy też w pilnej akcji dot. Jayaprakasha Sittampalama Tissainayagama (pilna akcja nr 88/08 opublikowana po polsku 9 kwietnia i jej kontynuacja opublikowana po polsku 27 czerwca). Nie dalej jak 30 czerwca w Kolombo miał miejsce napad na przedstawiciela Lankijskiego Instytutu Prasowego (Sri Lanka Press Institute) i towarzyszącego mu członka Brytyjskiej Wysokiej Komisji (British High Commission). W październiku 2007 roku, Manfred Nowak, Specjalny Sprawozdawca Narodów Zjednoczonych ds. Tortur oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lub Poniżającego Traktowania albo Karania, stwierdził po wizycie na Sri Lance, że -z powodu funkcjonowania Dyrektyw Nadzwyczajnych większość z prawnych zabezpieczeń przeciwko torturom nie ma zastosowania, albo są zwyczajnie lekceważone, co prowadzi do sytuacji, w której tortury są rutynowym działaniem w ramach operacji antyterrorystycznych. Nie stosowanie ważnych prawnych zabezpieczeń w kontekście działań przeciw terroryzmowi oraz przedłużające się zatrzymania, otwierają drogę do nadużyć.-
Prosimy o niezwłoczne wysyłanie apeli w języku angielskim lub ojczystym:
– wzywających władze do niezwłocznego uwolnienia Vettivela Jasikarana i jego żony Valarmathi, chyba że zostaną im postawione zarzuty popełnienia przestępstwa ewidentnie kryminalnego, a po weryfikacji tych zarzutów niezależny sąd podtrzyma decyzję o tymczasowym aresztowaniu;
– wyrażających zaniepokojenie doniesieniami, że Vettivel Jasikaran został wielokrotnie poddany torturom, a Valarmathi Jasikaran nie otrzymuje niezbędnej opieki medycznej w związku z przebytą operacją żołądka;
– wzywających władze do zapewnienia, że Vettivel Jasikaran i jego żona Valarmathi nie będą poddani torturom ani innym formom znęcania się i że pozwoli im się niezwłocznie na swobodny kontakt z rodziną i prawnikiem, którego sami wybiorą oraz zapewni prawo do niezawisłego sądu oraz niezbędnej specjalistycznej opieki lekarskiej;
– wzywających władze do rozpoczęcia niezależnego śledztwa w sprawie informacji, że Vettivel Jasikaran był torturowany i do zapewnienia, że sprawcy zostaną pociągnięci do odpowiedzialności karnej;
– wzywających władze do natychmiastowego zaprzestania wszystkich form torturowania i znęcania się, czego wymaga od Sri Lanki Konwencja przeciwko Torturom oraz Innemu Okrutnemu, Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu, której jest stroną.
ADRESACI APELI:
Prezydent
His Excellency the President Mahinda Rajapaksa
Presidential Secretariat
Colombo 1
Sri Lanka
Fax: +94 11 2446657
Nagłówek: Wasza Ekscelencjo / Your Excellency
Przewodniczący Sądu Najwyższego
Hon. Sarath N. Silva
Chief Justice
Supreme Court of Sri Lanka
Superior Courts Complex
Colombo 12
Sri Lanka
Fax: +94 1 435446
Nagłówek: Szanowny Panie Przewodniczący / Dear Chief Justice
KOPIE DO:
Inspektor Generalny Policji
Mr. Victor Perera
Inspector General of Police
Sri Lanka Police Headquarters
101/1 Kew Road
Colombo 2
Sri Lanka
Fax : + 94 11 2446174
Ambasada Demokratyczno-Socjalistycznej Republiki Sri Lanki
al. Wilanowska 313 A
02-665 Warszawa
fax (0-22) 843 53 48
e-mail: [email protected]
Apele prosimy wysyłać najpóźniej do 15 sierpnia.
Tłumaczenie: Marcin Natorski
AI Index: ASA 37/026/2008