Są to pierwsze przesłuchania przed komisją po tym, jak amerykański Sąd Najwyższy orzekł, że więźniowie przetrzymywani w Guantánamo mają prawo odwoływać się do federalnych sądów cywilnych. Amnesty International ma na przesłuchaniach swojego obserwatora.
Podważając legalność prowadzonego postępowania, prawnicy więźniów podnieśli również niepokojące zarzuty tortur i znęcania się oraz wyrazili obawy o fizyczne i psychiczne zdrowie zatrzymanych.
Mohammed Jawad to obywatel Afganistanu, który w momencie swojego zatrzymania w Kabulu w 2002 roku miał 16 lub 17 lat. Jego prawnik, major sił powietrznych David Frakt, złożył wniosek o oddalenie postawionych mu zarzutów usiłowania zabójstwa, motywując go tym, że wojsko amerykańskie torturowało Jawada w Guantánamo poprzez dotkliwe pozbawianie snu i inne formy znęcania się.
Z akt wynika, że przez 2 tygodnie w maju 2004 roku Mohammeda Jawada poddano tzw. -programowi frequent flyer-. 112 razy przenoszono go z jednej celi Guantánamo do kolejnej, średnio raz na dwie godziny. Mohammed Jawad już kilka miesięcy wcześniej próbował popełnić samobójstwo.
Według prawnika Jawada, z akt więźnia wynika, że w okresie gdy poddano go programowi frequent flyer stwierdzono już, że nie miał on -żadnej wartości wywiadowczej-. W aktach znajdują się tylko drobne przewinienia dyscyplinarne, takie jak wołanie innych więźniów w języku pasztuńskim (język ojczysty Jawada) podczas gdy przebywał w izolacji.
Podczas ostatniego przesłuchania przed komisją wojskową w marcu, obserwator Amnesty International zauważył, że Mohammed Jawad był wyraźnie poruszony. W pewnym momencie zdjął słuchawki, przez które słuchał tłumaczenia, mówiąc, że bardzo boli go głowa. Położył głowę na stole i nie podniósł jej aż do końca postępowania.
Obywatel Kanady Omar Khadr w momencie swojego aresztowania miał tylko 15 lat. 20 czerwca został przesłuchany przed komisją wojskową, gdzie po raz kolejny podważono zasadność postawionych mu zarzutów. Z doniesień wynika, że ostatnio skarżył się na złe samopoczucie i zawroty głowy, chociaż wojskowy lekarz, który go odwiedził, stwierdził, że jego -stan zdrowia jest dobry i nie ma żadnych dolegliwości ani problemów-.
Obserwator Amnesty International oraz obserwatorzy z Human Rights Watch, Human Rights First i ACLU złożyli we wtorek wspólny wniosek o pozwolenie na obejrzenie cel, w których są obecnie przetrzymywani Mohammed Jawad i Omar Khadr, ponieważ istnieją obawy, że warunku ich przetrzymywania odbijają się negatywnie na ich zdrowiu fizycznym i psychicznym. Obserwatorzy nie otrzymali jeszcze odpowiedzi na swój wniosek.
Amnesty International jest zdania, że nikt, kto nie ukończył 18. roku życia nie powinien być umieszczony w Guantánamo a każdy, kto w momencie domniemanego popełnienia przestępstwa był jeszcze dzieckiem, nie powinien odpowiadać przed komisją wojskową. Oprócz ogólnych wad w całości postępowania, komisje nie spełniają zapisanych w prawie międzynarodowym warunków do sądzenia nieletnich.
Amnesty International wezwała władze USA do zlikwidowania niesprawiedliwych komisji wojskowych, niezwłocznego zamknięcia Guantánamo oraz zwolnienia przebywających tam więźniów lub postawienia ich przed federalnymi sądami cywilnymi.
Tłumaczyła Aleksandra Szkudłapska
