Stowarzyszenie żąda również, by nowe władze Pakistanu przywróciły na stanowiska sędziów, którzy zostali zwolnieni, a którzy wcześniej zajmowali się przypadkami zaginięć. Kiedy prezydent Pervez Musharraf wprowadził w listopadzie 2007 roku stan wyjątkowy, zdegradował kluczowych sędziów, którzy domagali się od państwa odpowiedzi na pytania związane z wymuszonymi zaginięciami.
W swym nowym raporcie -Zaprzeczając niezaprzeczalnemu, wymuszone zaginięcia w Pakistanie-, Amnesty International publikuje zapis oficjalnych nagrań sądowych oraz zeznań składanych pod przysięgą przez ofiary oraz świadków wymuszonych zaginięć. Jednym z głównych celow raportu jest przedstawienie pakistańskim władzom świadectwa metod używanych przez urzędników państwowych oraz pracowników państwowych komórek bezpieczeństwa i wywiadu do blokowania i utrudniania wszelkich prób wyśledzenia osób zaginionych.
Setki osób, które -zaginęły- były zatrzymane pod pretekstem działań przeciwko terroryzmowi, podejmowanych przez Pakistan w ramach pomocy w -wojnie z terroryzmem- prowadzonej przez Stany Zjednoczone.
Raport wzywa również inne rządy – przede wszystkim amerykański – by zapewniły, że nie są w żaden sposób powiązane z wymuszonymi zaginięciami i by przyznały, że nie wyrażają na nie przyzwolenia. Wiele osób, które były potajemnie przetrzymywane w ośrodkach w Pakistanie przyznały, że przesłuchiwali ich zarówno przedstawiciele służb pakistańskich, jak i obcokrajowcy.
-Premier Yusuf Raza Gilani podkreślił zaangażowanie rządu koalicyjnego w przestrzeganie praw człowieka i ich wzmacnianie. Ponaglamy premiera, by
działał w trybie natychmiastowym w celu rozwiązania wszystkich przypadków wymuszonych zaginięć-, mówi Sam Zarifi, dyrektor Amnesty International w regionie Azji i Pacyfiku.
-Pierwszym środkiem natychmiastowym, przy pomocy którego nowy rząd powinien ukoić cierpienie bliskich i krewnych -osób zaginionych- jest niewątpliwie zwalnianie przetrzymywanych lub przewożenie ich do oficjalnych aresztów.-Wymuszone zaginięcia, przez swą naturę osłonięte są tajemnicą, co sprawia, że niemożliwe jest dokładne określenie liczby ofiar. Organizacje pakistańskie pracujące dla rodzin tych, którzy -zaginęli- twierdzą, że są co najmniej 563 przypadki.
Z zeznań, również tych składanych pod przysięgą, raport ujawnia mechanizm stosowany przez służby bezpieczeństwa lub inne służby, które przetrzymują ludzi (są wśród nich również dzieci – jedno ma w tej chwili zaledwie dziewięć lat), zawiązują im oczy i przenoszą pomiędzy wieloma ośrodkami przetrzymań, by ich wyśledzenie było w praktyce niemożliwe.
-Nie wiemy czy osoby, które są ofiarami wymuszanych zaginięć są winne czy nie, ale to ich podstawowe prawo, by usłyszeć oskarżenie i zostać osądzonym zgodnie z prawem-, mówi Sam Zarifi.
-Przetrzymując ludzi w tajnych więzieniach, rząd Pakistanu nie tylko naruszył ich prawa, ale również zawiódł w pełnieniu najważniejszej ze swych ról – obowiązkowi ochrony obywateli i postawienia zarzutów podejrzanym o ataki na cywilów-
Tło wydarzeń
Analizowany raport (ASA 33/018/2008) jest najnowszym raportem w kampanii prowadzonej przez Amnesty International, mającej na celu zakończenie praktyk wymuszonych zaginięć na całym świecie.
W roku 2006 Stowarzyszenie udokumentowało dziesiątki przypadków wymuszonych zaginięć w Pakistanie, skierowanych przeciw ludziom, którzy byli porywani w imię prowadzonej walki z terroryzmem, przejętej przez Pakistan ze Stanów Zjednoczonych (prowadzona przez USA wojna z terrorem – war on terror).
W tym czasie prezydent Musharraf odrzucił zarzuty stawiane przez Amnesty International stwierdzając: -Nie chce nawet odpowiadać na to, to nonsens. Nie wierzę w to i nie ufam tym informacjom.- Dodał również, że jego rząd uwięził 700 osób, ale wszyscy oni zatrzymani zostali oficjalnie i jawnie. W marcu 2007 roku prezydent Musharraf ponownie zapewnił, że twierdzenia jakoby setki osób zaginęły w wyniku działań pakistańskiego wywiadu -są bezpodstawne-, a w rzeczywistości osoby te zostały zwerbowane w struktury -grup dżihadu- do walki. -Jestem pewien, że zaginione osoby są kontrolowane przez organizacje milicyjne- powiedział.
Przypadki opisane w raporcie
– Asad Usman, dziewięcioletni chłopiec, porwany przez Policję Graniczną Balochistanu. Amnesty International dotarło do nagrania, na którym mówią
oni, że chłopiec zostanie zwolniony dopiero, kiedy jego starszy brat odda się w ich ręce. Został aresztowany w Tump lub w Mand, niedaleko Turbat w prowincji Balochistan. 27 kwietnia 2007 roku Sąd Najwyższy nakazał uwolnienie go.
– Masood Janjua, 45 letni biznesmen i ojciec, został aresztowany przez pakistańskie służby bezpieczeństwa, kiedy podróżował autobusem wraz z
przyjacielem, 25-letnim inżynierem z Lahore Faisalem Faraz. Wydarzyło się to w lipcu 2005 roku. Rząd nie przyznał się do przetrzymywania pana Janjua i to pomimo zeznań wielu innych przetrzymywanych, wśród których znalazł się również doktor Imran Munir. Żona Masooda, Amina Masood Janjua, jest, wraz z matką Faisala, współtwórczynią fundacji Ochona Praw Człowieka.
– Dr. Imran Munir, obywatel Malezji pochodzenia pakistańskiego, aresztowany został w lipcu 2006 roku. Miejsca, w których był przetrzymywany pozostawały nieznane aż do 4 maja 2007 roku, kiedy Sąd Najwyższy został poinformowany w czasie przesłuchania, że postawiono go przed sądem wojskowym z zarzutami -szpiegostwa przeciw Pakistanowi-. Miesiąc później do Sądu wpłynęła informacja mówiąca, że dr Munir został skazany na osiem lat więzienia. Sąd orzekł, że oskarżony i skazany musi się stawić na rozprawie i, stwierdziwszy, że jego zdrowie jest w bardzo złym stanie, zaordynował wysłanie Imrana do szpitala. Nagranie oświadczenia dra Munir, dotyczącego jego przymusowego zaginięcia, zostało przerwane przez ogłoszenie stanu wyjątkowego w listopadzie ubiegłego roku. Przyznanie się do winy przez dra Munira zostało anulowane przez władze wojskowe, po tym, jak Sąd Najwyższy je podważył. Amnesty International zostało poinformowane, że dr Munir wciąż jeszcze nie został ponownie osądzony z zarzutami szpiegostwa, które wciąż są mu stawiane. Amnesty International posiada również informacje, według których doktor jest wciąż zamknięty w szpitalu.
* Wymuszone zaginięcia, rozumiane są w następujący sposób: osoby są zatrzymywane, aresztowane, uprowadzane wbrew ich woli, bądź w inny sposób pozbawiane wolności, przez funkcjonariuszy należących do różnych gałęzi lub szczebli rządu, bądź też przez zorganizowane grupy lub jednostki prywatne działające w imieniu lub z poparciem pośrednim bądź bezpośrednim, zgodą lub przyzwoleniem rządu, a następnie odmawia się ujawnienia losu lub miejsca pobytu tych osób, lub odmawia się przyznania faktu pozbawienia tych osób wolności, co powoduje, że osoby takie pozbawione zostają ochrony prawnej.
Deklaracja w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 47/133 z dnia 18 grudnia 1992 r.
Pełna wersja Raportu
Tłumaczenie Grzegorz Rychlik