-Opowieść o dwóch szkołach: Segregacja Romów w szkolnictwie specjalnym w Słowacji- dokumentuje pogwałcenie w Słowacji prawa romskich dzieci do edukacji na przykładzie sytuacji w Pavlovcach nad Uhom, mieście na wschodzie kraju.
Jak pokazuje raport, szkoła specjalna w Pavlovcach nad Uhom stała się placówką, do której, w wyniku segregacji, trafiły bezpodstawnie wyłącznie romskie dzieci.
Opublikowany raport jest kontynuacją dokumentu Amnesty International z listopada 2007 roku -Wciąż separowani, wciąż nierówni: Pogwałcenie prawa do edukacji romskich dzieci w Słowacji-.
Niezależne badania wykazują, że 80% wszystkich dzieci umieszczonych w szkołach specjalnych na terenie Słowacji jest pochodzenia romskiego. Placówki te zostały stworzone z myślą o dzieciach z chorobami umysłowymi. Romskie dzieci otrzymują więc edukację poniżej standardów i mają bardzo ograniczone możliwości dalszej edukacji i późniejszego znalezienia zatrudnienia.
Pavlovce nad Uhom znajdują się 10 kilometrów od granicy z Ukrainą. Według władz miasta 2,6 spośród 4,5 tysięcy mieszkańców to Romowie.
W Pavlovcach nad Uhom są dwie szkoły podstawowe: publiczna szkoła podstawowa, przy której działa także przedszkole oraz szkoła specjalna dla dzieci z -upośledzeniami umysłowymi-.
W marcu 2008 roku prawie dwie trzecie spośród wszystkich romskich dzieci chodzących do szkoły w Pavlovcach uczęszczało do szkoły specjalnej, w której wśród 200 uczniów pobierających naukę 99,5% było narodowości romskiej.
Oficjalne inspekcje zlecone w 2007 roku przez burmistrza Pavlovców nad Uhom wykazały, że 17 z tych uczniów nie powinno uczęszczać do szkoły specjalnej. Amnesty International uważa, że prawdziwe dane są znacznie wyższe.
Dziecko może być umieszczone w szkole specjalnej jedynie po formalnej diagnozie upośledzenia umysłowego i tylko za zgodą rodziców.
Amnesty International odkryło jednak, że wiele dzieci nie zostało w ogóle zbadanych, a same badania nie były przeprowadzane zgodnie z właściwymi procedurami. Rodzicom często odbierano możliwość zadecydowania o losie ich dzieci, a nawet nie informowano ich ani o podejmowanej decyzji, ani o jej przyczynach.
Szkoły specjalne – oficjalnie stworzone z myślą o dzieciach upośledzonych umysłowo – działają według bardzo uproszczonego programu nauczania. To drastycznie zmniejsza perspektywy i szanse dzieci, które powinny uczyć się w szkołach publicznych.
Jest to, de facto, segregacja romskich dzieci, które umieszczane są w szkołach o niższej randze, co pogłębia ich marginalizację i utrwala nieporozumienia i uprzedzenia na tle rasowym.
W maju 2008 roku Słowacja przyjęła Akt Szkolnictwa, który wyraźnie zakazuje dyskryminacji i segregacji w dostępie do edukacji. Jednak jak dotąd rząd nie potwierdził prawdziwej skali problemu i nie podejmuje działań, które mogłyby doprowadzić do poprawy sytuacji.
Pogwałcenia praw człowieka w Pavlovcach nad Uhom to nie tylko wynik pojedynczego ludzkiego błędu, ale również pogłębiających się patologii na poziomie tworzenia jak i wdrażania słowackiego systemu edukacji.
W swym raporcie Amnesty International wzywa słowackie władze do podjęcia niezbędnych działań mających na celu stworzenie systemu edukacyjnego, który zapewni romskim dzieciom równy dostęp do edukacji wolnej od dyskryminacji oraz przerwie segregację rasową.
W Pavlovcach nad Uhom Amnesty International wzywa władze do podjęcia niezbędnych kroków zmierzających do zidentyfikowania wszystkich dzieci, które zostały umieszczone w szkołach specjalnych w wyniku błędnych decyzji oraz do stworzenia programu umożliwiającego tym dzieciom nadrobienie zaległości w edukacji.
Pełna wersja Raportu
Tłumaczył Mateusz Kochaniewicz
Redagował Grzegorz Rychlik
